Những tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh là gì? Mặc dù sữa công thức thường được coi là giải pháp thay thế cho sữa mẹ, nhưng nó tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng đối với sức khỏe của trẻ. Vì vậy, việc hiểu rõ những tác hại này là rất quan trọng. Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ những tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh.
Sự khác biệt giữa sữa mẹ và sữa công thức

Sữa mẹ và sữa công thức đều rất quan trọng trong việc nuôi dưỡng trẻ sơ sinh, nhưng chúng có những điểm khác biệt rõ rệt.
- Sữa mẹ: được sản xuất tự nhiên từ cơ thể người mẹ. Quá trình này diễn ra nhờ vào hormone được giải phóng trong thời gian sinh nở và khi mẹ cho con bú. Sữa mẹ không chỉ cung cấp dinh dưỡng cần thiết mà còn giúp bảo vệ trẻ khỏi nhiều bệnh tật, đồng thời tăng cường mối liên kết giữa mẹ và con. Đặc biệt, sữa mẹ chứa lượng kháng thể lớn giúp trẻ xây dựng hệ miễn dịch vững vàng hơn.
- Sữa công thức: ngược lại, là sản phẩm được tạo ra nhân tạo để thay thế sữa mẹ. Đây là lựa chọn cần thiết khi mẹ không thể cho con bú do trẻ mắc bệnh galactosemia hoặc khi mẹ đang điều trị hóa trị liệu. Tuy nhiên, sữa công thức cũng có thể gây ra nhiều vấn đề cho trẻ sơ sinh.
Do đó, phụ huynh cần hiểu rõ sự khác biệt này để có quyết định phù hợp trong việc nuôi dưỡng trẻ.
Bảng so sánh sự khác biệt giữa sữa mẹ và sữa công thức:
Đặc điểm | Sữa mẹ | Sữa công thức |
Chất gây ô nhiễm vi khuẩn | Không có | Có khả năng khi trộn lẫn |
Các yếu tố chống nhiễm trùng | Có sẵn | Không có sẵn |
Các yếu tố tăng trưởng | Có sẵn | Không có sẵn |
Protein (đạm) | Lượng vừa phải, dễ tiêu hóa | Lượng cao gấp đôi, khuyến trẻ khó tiêu, táo bón |
Chất béo | Chứa các axit béo thiết yếu, lipase cho dễ tiêu hóa | Có thể thiếu axit béo thiết yếu, không có lipase |
Sắt | Dễ hấp thụ | Khó hấp thụ |
Vitamin | Số lượng đáp ứng tốt | Bổ sung vitamin cần thiết |
Nước | Số lượng đáp ứng tốt | Có thể cần bổ sung thêm |
Những tác hại của sữa công thức
Dù sữa công thức là một giải pháp thay thế hoàn hảo cho sữa mẹ, nó thường tiềm ẩn nhiều tác hại nghiêm trọng mà phụ huynh cần phải chú ý. Dưới đây là một số tác hại của sữa công thức đối với sức khỏe của trẻ sơ sinh mẹ cần biết.
Thiếu hụt Carotenoid

Carotenoid là một trong số ít chất dinh dưỡng có trong sữa mẹ, và hàm lượng của chúng được xác định bởi chế độ ăn uống của người mẹ. Đặc biệt là lutein và zeaxanthin đóng vai trò quan trọng trong phát triển của thị giác và hệ thần kinh (trong số những chất khác, chúng rất quan trọng cho sự phát triển của võng mạc cũng như chuyển hóa năng lượng và hoạt động điện của não). Vì vậy thiếu hụt những chất này gây ra những tác hại cho sự phát triển của trẻ như:
- Ảnh hưởng đến sự phát triển thị giác: Lutein và zeaxanthin rất quan trọng cho sự phát triển của võng mạc. Thiếu hụt chúng có thể làm giảm khả năng nhìn của trẻ.
- Suy giảm chức năng hệ thần kinh: Carotenoids hỗ trợ hoạt động điện não và chuyển hóa năng lượng. Thiếu hụt có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ.
- Khả năng miễn dịch kém: Carotenoids cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp trẻ chống lại bệnh tật.
Tăng nguy cơ dị ứng
Sữa công thức có thể tăng nguy cơ dị ứng cho trẻ do chứa protein từ sữa bò mà cơ thể trẻ có thể không nhận diện đúng, dẫn đến phản ứng dị ứng. Ngoài ra, sữa công thức thiếu các yếu tố miễn dịch tự nhiên như trong sữa mẹ, làm trẻ dễ bị dị ứng hơn. Việc bắt đầu cho trẻ uống sữa công thức quá sớm cũng có thể làm tăng nguy cơ này. Do đó, phụ huynh nên theo dõi trẻ và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có dấu hiệu dị ứng.
Tăng nguy cơ hen suyễn
Hen suyễn là bệnh mãn tính phổ biến nhất ở trẻ em. Chế độ ăn uống và thời điểm bắt đầu tiếp xúc với các loại protein phức hợp có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bệnh hen suyễn. Hơn nữa, cho trẻ sơ sinh ăn sớm các protein phức hợp như protein trong sữa bò, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Mặc dù các công thức sữa thủy phân đã được phát triển để trì hoãn việc tiếp xúc với protein sữa bò nguyên chất, Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện tại vẫn chưa chứng minh được các công thức sữa thủy phân có thể ngăn ngừa hen suyễn.
Vì vậy, việc lựa chọn loại sữa công thức cần được cân nhắc kỹ lưỡng để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh hen suyễn ở trẻ.
Nguy cơ giảm khả năng miễn dịch
Sữa công thức làm giảm khả năng miễn dịch của trẻ do một số nguyên nhân:
- Thiếu kháng thể: Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể và yếu tố miễn dịch tự nhiên, trong khi sữa công thức không cung cấp đủ.
- Cấu trúc protein khác: Protein trong sữa công thức gây phản ứng viêm, ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.
- Thiếu chất dinh dưỡng: Sữa công thức thiếu vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển miễn dịch.
- Ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột: Sữa công thức làm mất cân bằng vi khuẩn có lợi trong ruột, tác động tiêu cực đến sức khỏe miễn dịch.
Rối loạn hệ tiêu hóa
Sữa công thức có cấu trúc đặc hơn và chứa chuỗi protein lớn hơn, làm cho quá trình tiêu hóa trở nên khó khăn hơn cho trẻ. Vì thế, trẻ dễ dàng mắc phải các triệu chứng khó tiêu và làm phân trở nên cứng và khô hơn, lâu ngày dễ gây ra táo bón, chán ăn, mệt mỏi cho trẻ.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng táo bón thường gặp hơn ở trẻ bú sữa công thức, những trẻ này có xu hướng đi ngoài phân cứng nhiều hơn so với trẻ bú mẹ.
Tăng nguy cơ béo phì
Ngoài những khác biệt về nhân khẩu học tiềm ẩn, một số cơ chế có thể giải thích cho nguy cơ béo phì của sữa công thức cao hơn sữa mẹ như:
- Hàm lượng protein cao: Nồng độ protein trong sữa mẹ giảm dần theo các tuần cho con bú, trong khi nồng độ protein trong sữa công thức vẫn không đổi. Một nghiên cứu khác chứng minh lượng protein hấp thụ trong 6 tháng đầu đời cao hơn tới 66–70% ở trẻ bú sữa công thức so với trẻ bú mẹ. Việc tiêu thụ protein cao có thể dẫn đến tăng trưởng quá mức ở trẻ, từ đó làm tăng nguy cơ béo phì.
- Khả năng tự điều chỉnh kém: Trẻ bú sữa công thức có thể gặp khó khăn trong việc tự điều chỉnh lượng thức ăn và cảm giác no, dẫn đến thói quen tiêu thụ thực phẩm không lành mạnh và tăng cân.
- Tác động đến hệ vi sinh đường ruột: Sữa công thức có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột của trẻ, làm thay đổi cách cơ thể chuyển hóa và kiểm soát cân nặng.
Kết luận
Sữa công thức có thể là lựa chọn cần thiết trong một số trường hợp, nhưng việc sử dụng nó cũng tiềm ẩn nhiều tác hại nghiêm trọng mà phụ huynh cần phải chú ý. Từ việc thiếu hụt các chất dinh dưỡng quan trọng như carotenoid, tăng nguy cơ dị ứng và hen suyễn, đến việc giảm miễn dịch và các vấn đề tiêu hóa, những rủi ro này có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của trẻ.
Nếu có bất kỳ câu hỏi nào khác về “Những tác hại của sữa công thức với trẻ sơ sinh”, phụ huynh hãy liên hệ với hotline 1900 636 985 hoặc truy cập website Ferrolipbaby.vn để nhận tư vấn từ đội ngũ dược sĩ giàu kinh nghiệm nhé!
Bình luận