Biếng ăn ở trẻ gây ra các tình trạng thiếu hụt về dinh dưỡng, vi chất, đặc biệt là thiếu sắt. Trong khi đó, sắt là một vi chất vô cùng cần thiết cho sự phát triển trí tuệ, thể chất và xây dựng hệ miễn dịch của trẻ. Chính vì thế, bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn như thế nào luôn là vấn đề được nhiều cha mẹ quan tâm.
1. Vì sao cần bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn?
Khi trẻ biếng ăn, lượng sắt từ thực phẩm không đủ cung cấp cho nhu cầu của cơ thể dẫn tới tình trạng thiếu sắt. Thiếu sắt khiến bé chậm phát triển cả về thể chất và trí tuệ và dễ mắc bệnh, nhất là các bệnh nhiễm trùng.
Đồng thời, thiếu sắt còn làm nặng thêm tình trạng biếng ăn do gây giảm vị giác và đau lưỡi, miệng của bé. Điều này tạo ra vòng xoắn bệnh lý giữa thiếu sắt – biếng ăn ngày càng nặng hơn.
Chính vì thế, mẹ cần chú trọng việc bổ sung sắt cho bé để cung cấp cho cơ thể lượng sắt thiếu hụt và góp phần cải thiện vấn đề biếng ăn. Tuy nhiên, bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn cần đúng thời điểm, phương pháp, liều lượng để có hiệu quả tốt nhất.
Trẻ biếng ăn có nguy cơ cao bị thiếu sắt
2. Khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn?
Trước tiên, mẹ cần phát hiện bé có đang biếng ăn hay không thông qua các biểu hiện
- Lượng thức ăn bé ăn trong 1 ngày ít hơn ½ khẩu phần ăn theo độ tuổi
- Thời gian bữa ăn dài trên 30 phút.
- Trẻ thường quấy khóc, nôn trớ khi ăn hoặc chỉ ăn 1 số thực phẩm nhất định.
Tuy nhiên, không phải bất cứ khi nào trẻ biếng ăn đều cần được bổ sung sắt. Mẹ nên chú ý bổ sung sắt cho bé biếng ăn trong những trường hợp sau:
2.1 Trẻ biếng ăn kéo dài
Thông thường, trẻ nhỏ sẽ có những đợt biếng ăn sinh lý kéo dài trong khoảng 1 – 3 tuần tại các mốc phát triển như mọc răng, tập nói, tập đi… và ít gây ảnh hưởng tới sức khoẻ của trẻ.
Tuy nhiên, nếu bé biếng ăn kéo dài trên 3 tuần sẽ gây ra các nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng, thiếu sắt. Vì thế, trong trường hợp con biếng ăn kéo dài, mẹ nên cân nhắc tăng cường sắt cho con qua thực phẩm và sản phẩm bổ sung. Đồng thời, có các biện pháp cải thiện vấn đề biếng ăn của trẻ.
2.2 Trẻ ăn chay hoặc lười ăn thịt cá
Những trẻ lười ăn thịt, cá hoặc ăn chay có nguy cơ thiếu sắt cao kể cả khi lượng thức ăn bé ăn mỗi bữa rất nhiều. Nguyên nhân vì trong động vật chứa lượng lớn sắt heme có tỷ lệ hấp thu cao 15 – 35%. Trong khi đó, thực vật chỉ chứa sắt non-heme với khả năng hấp thu chỉ 2 – 20%.
Chính vì thế, những trẻ có chế độ ăn chay hoặc ít ăn thịt, cá cần được bổ sung thêm sắt để dự phòng tình trạng thiếu sắt. Đồng thời, mẹ nên thay đổi chế độ ăn của con đa dạng hơn, thêm các thực phẩm từ động vật vào thực đơn.
Trẻ ăn chay hoặc chỉ thích ăn rau củ là đối tượng có nguy cơ cao bị thiếu sắt
2.3 Trẻ biếng ăn kèm theo các dấu hiệu thiếu sắt
Các biểu hiện sau đây cho thấy trẻ biếng ăn đang bị thiếu sắt:
- Da xanh xao, niêm mạc mắt và lòng bàn tay, bàn chân nhợt.
- Tăng cân chậm, cơ bắp kém phát triển.
- Hay quấy khóc, khó ngủ.
- Lười vận động.
- Ghi nhớ kém, khó tập trung.
- Hay mắc bệnh, đặc biệt là các bệnh nhiễm trùng như viêm đường hô hấp trên, viêm phổi, viêm tai giữa…
Các dấu hiệu thiếu sắt thường khó phát hiện. Khi trẻ có các dấu hiệu này là con đang thiếu sắt ở mức độ vừa và nặng. Do đó, mẹ nên bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn ngay từ sớm để đảm bảo cung cấp đủ sắt và con phát triển tốt nhất.
4. Hướng dẫn bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn
Dưới đây là những biện pháp hữu ích bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn mà mẹ nên áp dụng.
3.1 Bổ sung sắt qua sữa mẹ và sữa công thức
Bổ sung sắt cho trẻ qua sữa mẹ và sữa công thức được thực hiện như sau:
Bổ sung sắt qua sữa mẹ
WHO khuyến nghị cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sau đó, mẹ tiếp tục cho con bú kết hợp với chế độ ăn dặm cho tới khi con được 24 tháng hoặc lâu hơn.
Mẹ nên cho con bú ngay trong 72 giờ đầu sau sinh vì thời điểm này, hàm lượng sắt trong sữa mẹ là cao nhất (0.8mg/lit). Để tăng số lượng và chất lượng sữa, mẹ nên có một chế độ ăn đảm bảo dinh dưỡng với các thực phẩm giàu sắt như thịt bò, thịt lợn, hàu, nấm, rau cải bina…
Tuy nhiên, hàm lượng sắt trong sữa mẹ khá thấp, chỉ khoảng 0.35mg/lit với tỷ lệ hấp thu trung bình 50%. Do đó, lượng sắt trẻ nhận từ sữa mẹ chỉ đáp ứng đủ nhu cầu của con trong 3 – 4 tháng đầu đời khi lượng sắt dự trữ vẫn còn.
Sau 4 tháng, sắt dự trữ của bé cạn kiệt, lượng sắt từ sữa mẹ không cung cấp đủ nhu cầu của bé. Lúc này, ngoài bú mẹ, con cần được bổ sung sắt từ các nguồn khác như sữa công thức giàu sắt, sản phẩm bổ sung sắt trực tiếp.
Cho trẻ bú mẹ ngay từ những giờ đầu và liên tục trong 6 tháng đầu đời
Bổ sung sắt cho trẻ qua sữa công thức
Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, các loại sữa công thức chứa 10 – 12 mg sắt/lít có thể đáp ứng đủ nhu cầu sắt của trẻ trong 1 năm đầu đời. Tuy nhiên, sữa mẹ vẫn nên được ưu tiên cho bé vì mang lại nhiều lợi ích khác cho sức khoẻ của con.
Mời mẹ tham khảo thêm:
| Cách bổ sung sắt cho trẻ bú mẹ dễ dàng mà hiệu quả cao nhất |
| Hướng dẫn bổ sung sắt cho trẻ bú sữa công thức chuẩn liều |
3.2 Bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn bằng chế độ ăn dặm
Qua 6 tháng, con chủ yếu nhận sắt từ chế độ ăn dặm. Đây cũng là giai đoạn con có nguy cơ cao bị biếng ăn. Vì thế, mẹ nên xây dựng một chế độ ăn dặm hợp lý, xây dựng thói quen ăn uống khoa học để cung cấp thêm chất sắt cho con và phòng ngừa vấn đề trẻ biếng ăn.
Xây dựng thực đơn giàu sắt
Thực đơn của bé nên ưu tiên các thực phẩm giàu chất sắt như: thịt bò, thịt lợn, gan gà, rau bina, vừng… Đặc biệt, các món ăn từ động vật nên được ưu tiên vì chứa sắt hem dễ hấp thu.
Ngoài ra, các loại trái cây chứa nhiều vitamin C như cam, quýt, ổi, bưởi cũng nên được ưu tiên vì vitamin C có tác dụng tăng cường hấp thu sắt nonheme.
Khi bắt đầu ăn dặm, mẹ nên cho con ăn từ lỏng tới đặc, tăng dần lượng thức ăn và tập cho bé làm quen với các món mới. Điều này giúp hạn chế tình trạng con biếng ăn và bé có thể ăn uống đa dạng hơn.
Trong sữa tươi chứa rất ít sắt và chứa nhiều canxi làm cản trở hấp thu sắt tại ruột, tăng nguy cơ thiếu sắt cho trẻ biếng ăn. Vì thế, trẻ dưới 12 tháng không nên uống sữa tươi. Với trẻ trên 1 tuổi, lượng sữa tươi không quá 700ml/ngày.
Xây dựng thực đơn đa dạng với các thực phẩm giàu sắt
Thay đổi thói quen ăn uống
Ngoài thực đơn ăn dặm, mẹ cũng cần chú ý thay đổi thói quen ăn uống của trẻ hợp lý. Một số biện pháp giúp mẹ điều chỉnh thói quen ăn uống của con bao gồm:
- Cho trẻ ăn cùng người lớn: Điều này giúp con cảm thấy vui vẻ khi ăn, đồng thời, bé bắt chước người lớn ăn nhanh và nhiều hơn.
- Không cho trẻ ăn vặt trước bữa ăn: Việc ăn vặt, uống sữa trước bữa ăn khiến trẻ có cảm giác “ngang bụng” và ăn ít đi. Vì thế, mẹ không nên cho bé ăn vặt, uống sữa trước bữa ăn ít nhất 30 phút.
- Cho bé ăn đúng giờ: Điều này giúp con có thói quen ăn đúng bữa, đúng giờ cũng như sắp xếp thời gian giữa các bữa ăn hợp lý. Mỗi bữa ăn không nên kéo dài quá 30 phút vì sẽ khiến thức ăn mất hương vị thơm ngon và thu hẹp khoảng cách giữa các bữa ăn, khiến bé chưa kịp có cảm giác đói đã phải ăn nên sẽ càng biếng ăn hơn.
Tuy nhiên, việc thay đổi thói quen ăn uống cần thực hiện từ từ, tránh việc con sợ hãi khi ăn dẫn tới biếng ăn tâm lý.
Điều trị triệt để bệnh lý về tiêu hoá
Một số bệnh lý về tiêu hoá như rối loạn hệ vi sinh đường ruột, viêm dạ dày, dị ứng thức ăn, giun sán… cũng là nguyên nhân khiến bé biếng ăn và hấp thu kém. Vì thế, khi mắc các bệnh lý này, mẹ nên cho bé đi khám để được điều trị triệt để.
Ngoài ra, mẹ cũng có thể áp dụng 1 số biện pháp khác như bổ sung men vi sinh, tẩy giun định kỳ (cho bé trên 12 tháng) để cải thiện vấn đề biếng ăn cho bé.
Tuy nhiên, việc bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn qua thực phẩm gặp nhiều khó khăn vì lượng thức ăn con ăn vào rất ít, không đáp ứng đủ nhu cầu của bé. Do đó, mẹ có thể bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn thông qua các sản phẩm chứa sắt trực tiếp.
3.3 Cho trẻ uống sắt
Tuỳ thuộc vào độ tuổi, tình trạng thiếu sắt mà trẻ có liều lượng và thời gian uống sắt khác nhau.
Với những trẻ biếng ăn, mẹ nên bổ sung sắt cho trẻ theo hướng dẫn sau:
Trẻ biếng ăn có nguy cơ thiếu sắt cao
Theo WHO, trẻ nhỏ không được cung cấp đủ sắt từ thức ăn nên được bổ sung 1 – 2 mg/kg/ngày, thời gian mỗi đợt bổ sung trong 6 – 12 tuần.
Tuy nhiên, liều và thời gian uống sắt của mỗi trẻ tuỳ thuộc vào tuổi, mức độ thiếu sắt và chế độ ăn. Vì thế, mẹ hãy để lại thông tin trong bảng bên dưới để được tư vấn chính xác từ chuyên gia.
Trẻ biếng ăn có các dấu hiệu thiếu sắt
Khi bé biếng ăn kèm theo các dấu hiệu thiếu sắt, mẹ nên đưa con đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.
Với những bé đã được chẩn đoán thiếu sắt, liều bổ sung là 2 – 6mg/kg/ngày trong thời gian tối thiểu 3 tháng hoặc khi các chỉ số về mức bình thường. Sau 3 tháng, mẹ nên đưa bé đi khám lại để bác sĩ cân nhắc có tiếp tục cho con uống sắt không. Tuy nhiên, thời gian cho trẻ uống sắt không quá 6 tháng để tránh tình trạng dư thừa.
Thiếu sắt gây nhiều ảnh hưởng tới sức khoẻ của trẻ. Vì thế, mẹ nên bổ sung sắt dự phòng theo hướng dẫn từ Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ để ngăn ngừa từ sớm tình trạng thiếu sắt.
Bổ sung dự phòng cho trẻ sinh non
Thời điểm bổ sung từ tháng thứ nhất tới tháng thứ 12, liều lượng 2mg/kg/ngày.
Bổ sung dự phòng cho bé 4 tháng tuổi
Thời điểm bổ sung từ khi bé 4 tháng tới khi con ăn được 2 bữa ăn dặm với các thực phẩm giàu sắt mỗi ngày (thường là tháng thứ 6 – 7), liều 1mg/kg/kg. Như vậy, bổ sung sắt cho bé 4 tháng tuổi sẽ kéo dài 2 – 3 tháng/đợt, 1 đợt/năm.
Bổ sung men vi sinh để cải thiện vấn đề biếng ăn cho trẻ
Lưu ý khi cho trẻ uống sắt
Khi cho trẻ uống sắt, mẹ nên lưu ý một số vấn đề sau để việc bổ sung sắt cho bé đạt hiệu quả tốt nhất:
- Thời điểm uống sắt: Mẹ nên cho bé uống sắt trước khi ăn sáng 1 giờ hoặc sau ăn sáng 2 giờ vì đây là thời điểm cơ thể hấp thu sắt tốt nhất. Với những bé dễ bị đau bụng, mẹ nên cho con uống sắt sau ăn sáng 1 giờ.
- Tương tác thuốc: Canxi, thuốc kháng sinh, sữa tươi làm giảm hấp thu sắt khi uống chung. Vì thế, thời điểm uống sắt nên cách thời điểm uống uống canxi, thuốc kháng sinh 2 giờ, cách uống sữa 30 phút nếu đang đồng thời bổ sung.
- Liều lượng, thời gian: Việc bổ sung sắt cho trẻ cần chuẩn liều lượng, thời gian để đảm bảo an toàn, tránh gây dư thừa. Với trẻ dưới 13 tuổi, liều uống sắt không quá 40mg/ngày, thời gian không quá 6 tháng.
- Chọn đúng sản phẩm sắt: Một số tiêu chí cần có khi lựa chọn sắt cho bé bao gồm: Sắt nước, sắt được giảm bớt vị tanh để bé hợp tác hơn. Đồng thời, mẹ nên chọn những sản phẩm chứa loại sắt dễ hấp thu để giảm nguy cơ trẻ táo bón khi uống sắt. Những sản phẩm này cần có liều tương ứng với độ tuổi của bé để bổ sung sắt cho con chuẩn liều hơn.
4. Sắt Ferrolip Baby – Lựa chọn hàng đầu khi bổ sung sắt cho trẻ
Là dòng sắt hữu cơ thế hệ mới từ Italia, Ferrolip Baby tốt nhất giúp mẹ bổ sung sắt cho trẻ.
Thành phần sắt amin nên Ferrolip Baby không gây táo bón như một số dòng sắt truyền thống. Không chỉ thế, với sinh khả dụng lên tới 90.9%, sắt amin còn được các chuyên gia đánh giá là dòng sắt có hiệu quả vượt trội hơn hẳn các loại sắt trước đây như sulfat, polymaltose…
Ferrolip Baby chia liều tương ứng với liều sinh lý của bé, có liều cho trẻ từ 0 tháng tuổi và các độ tuổi khác. Điều này giúp cho việc bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn chuẩn xác hơn, không lo dư thừa.
Đặc biệt, Ferrolip Baby được ứng dụng công nghệ chelate nên không tanh. Sản phẩm được thêm hương đào tự nhiên và vị ngọt nhẹ từ đường fructose giúp các bé hợp tác hơn khi uống mà vẫn đảm bảo an toàn nếu con bất dung nạp lactose.
Sắt Ferrolip Baby – Lựa chọn tối ưu khi bổ sung sắt cho trẻ
Trên đây là những hướng dẫn cụ thể để bổ sung sắt cho trẻ biếng ăn. Nếu còn thắc mắc, mẹ hãy để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 1900 636 985 để được tư vấn.
