Thiếu máu mãn tính ở trẻ em là hệ quả của các bệnh lý mạn tính khác. Theo đó, cơ thể bé luôn trong tình trạng thiếu hút tế bào hồng cầu ở nhiều mức độ khác nhau.
Vậy, nguyên nhân của tình trạng này là gì? Có hướng điều trị hiệu quả nào không? Mời mẹ cùng Ferrolip Baby tìm hiểu câu trả lời trong bài viết này nhé!
Thiếu máu mãn tính ở trẻ em là gì?
Thiếu máu mãn tính là một bệnh lý mà cơ thể thiếu mất một lượng máu đáng kể trong thời gian dài. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng thường xuất phát từ sự thiếu hụt chất sắt, vitamin B12, axit folic và/hoặc các chất dinh dưỡng khác quan trọng liên quan đến sản xuất hồng cầu.
Thiếu máu mạn tính có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của trẻ em. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm mệt mỏi, suy nhược, khó thở, tim đập nhanh, da nhợt nhạt, chóng mặt, và buồn nôn.
Đặc biệt, thiếu máu mạn tính có thể gây ra tình trạng giảm chức năng miễn dịch, làm suy yếu hệ thống miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Nguyên nhân thiếu máu mạn tính
Thiếu máu mãn tính là một tình trạng sức khỏe phổ biến ở trẻ em, và có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này.
Thiếu máu mãn tính ở trẻ em thường xảy ra như một phần của các bệnh lý khác nhau và có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe tổng thể của trẻ. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến của thiếu máu mãn tính ở trẻ em:
Bệnh tự miễn và viêm nhiễm
Một số bệnh tự miễn và tình trạng viêm nhiễm có thể gây ra thiếu máu mãn tính ở trẻ em. Các bệnh tự miễn như bệnh lupus, viêm khớp dạng thấp và bệnh Crohn có thể gây ra viêm nhiễm kéo dài và làm giảm sản xuất hồng cầu.
Ngoài ra, các bệnh viêm nhiễm khác như nhiễm trùng HIV, viêm nội tâm mạc, viêm tủy xương cũng có thể ảnh hưởng đến sản xuất hồng cầu ở trẻ.
Bệnh ung thư
Thiếu máu mãn tính cũng có thể xuất hiện ở trẻ em mắc các loại ung thư, chẳng hạn như ung thư hạch bạch huyết không Hodgkin và ung thư hạch bạch huyết Hodgkin. Việc tăng nhu cầu sản xuất hồng cầu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể trong quá trình chiến đấu chống lại ung thư có thể dẫn đến thiếu máu mãn tính.
Các tình trạng nhiễm trùng
Một số bệnh nhiễm trùng kéo dài, chẳng hạn như viêm phổi và viêm gan B và C, có thể gây ra thiếu máu mãn tính ở trẻ em. Quá trình nhiễm trùng kéo dài ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình sản xuất hồng cầu và gây ra tình trạng thiếu máu.
Các triệu chứng thiếu máu mãn tính ở trẻ em
Việc phân loại và tìm nguyên nhân thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm. Dưới đây là một số triệu chứng cụ thể mà trẻ em có thể trải qua khi bị thiếu máu mãn tính.
Triệu chứng về sức khỏe tổng thể
Trẻ em có thể trải qua một số triệu chứng về sức khỏe tổng thể khi bị thiếu máu mãn tính. Đây là những dấu hiệu mà bạn có thể nhận thấy:
- Mệt mỏi và suy nhược: Trẻ có thể thấy mệt mỏi và yếu đuối một cách liên tục. Chúng có thể thiếu năng lượng và không có động lực tham gia vào các hoạt động thường ngày.
- Khó thở và thở nhanh: Trẻ có thể có khó khăn trong việc thở và thở nhanh hơn so với bình thường. Điều này có thể là kết quả của sự thiếu máu ảnh hưởng đến sự cung cấp oxy đến các mô và cơ quan trong cơ thể.
- Nhịp tim nhanh: Nhịp tim của trẻ có thể tăng lên so với bình thường. Đây là một cơ chế tự nhiên của cơ thể để cố gắng đáp ứng nhu cầu oxy của các mô và cơ quan.
- Thay đổi tâm trạng: Trẻ có thể trở nên cáu kỉnh, khó chịu và thay đổi tâm trạng thường xuyên. Sự thiếu máu có thể ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh, gây ra những biến đổi trong hành vi và cảm xúc của trẻ.
Triệu chứng về ngoại vi
Một số triệu chứng về ngoại vi có thể xuất hiện trên da và các vùng khác của cơ thể. Đây là những triệu chứng mà bạn có thể nhận thấy:
- Da mờ nhạt: Da của trẻ có thể trở nên mờ nhạt và thiếu sức sống. Màu sắc da có thể thay đổi từ màu hồng tươi sáng sang màu trắng nhợt hoặc nhợt vàng.
- Tóc rụng: Trẻ có thể gặp vấn đề với tình trạng rụng tóc. Cụ thể, tóc có thể rụng nhiều hơn và trở nên mỏng và yếu.
- Móng tay yếu: Móng tay của trẻ có thể dễ gãy hoặc bị vỡ, trong khi đó, chân móng tay có thể bẹt hoặc lõm hơn.
Mời mẹ đọc thêm:
Chẩn đoán
Để chẩn đoán tình trạng thiếu máu mãn tính ở trẻ em, bác sĩ sẽ thực hiện một loạt các xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân khác và xác định mức độ thiếu máu. Các xét nghiệm chẩn đoán thông thường bao gồm:
- Tổng phân tích tế bào máu: Xét nghiệm này sẽ xác định số lượng và tỷ lệ các thành phần tế bào máu, bao gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Từ chỉ số này, bác sĩ có thể biết được mức độ thiếu máu và các biểu hiện khác của bệnh.
- Kiểm tra số lượng hồng cầu lưới: Xét nghiệm tổng quát này đánh giá sự tồn tại hồng cầu non lưới trong máu để xác định chính xác thiếu máu mãn tính.
- Xét nghiệm Ferritin huyết thanh: Ferritin là một protein chứa sắt và mức độ nó trong huyết thanh có thể cho thấy mức độ sắt có sẵn trong cơ thể. Theo đó, mức độ ferritin thấp liên quan chặt chẽ với thiếu máu sắt.
- Xét nghiệm nồng độ sắt huyết thanh: Xét nghiệm này đo lượng sắt tổng trong huyết thanh. Kết quả thấp có thể xác nhận sự thiếu sắt trong cơ thể của trẻ.
Hướng dẫn điều trị thiếu máu mãn tính ở trẻ em
Thiếu máu mãn tính ở trẻ em là một vấn đề y tế quan trọng, đòi hỏi sự chăm sóc và điều trị đúng phương pháp. Trong phần này, mẹ hãy cùng tìm hiểu chi tiết để cung cấp giải pháp toàn diện cho trẻ em bị thiếu máu mãn tính nhé!
Sử dụng ESAs
ESAs là một phương pháp điều trị phổ biến để khơi nguồn sinh huyết trong trường hợp thiếu máu mãn tính nặng ở trẻ em. Loại thuốc này kích thích quá trình hình thành hồng cầu trong cơ thể. Điều này giúp tăng cường sự sản xuất hồng cầu và cải thiện mức độ thiếu máu.
Truyền khối hồng cầu
Trong trường hợp mất máu nặng, truyền khối hồng cầu là một phương pháp quan trọng để khắc phục. Đối với trẻ em, quá trình này bao gồm việc truyền những đơn vị hồng cầu sạch và giàu oxy vào cơ thể. Nhờ đó, trẻ em sẽ nhanh chóng phục hồi và cải thiện mức độ thiếu máu.
Bổ sung sắt nguyên tố
Bệnh lý mạn tính thường làm cơ thể bé thiếu hụt nặng các yếu tố vi lượng như sắt và kẽm. Đặc biệt với trẻ thiếu máu, bổ sung sắt là một cách hiệu quả để giữ cho cơ thể trẻ cân bằng sắt và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Theo hướng dẫn y tế, trong trường hợp thiếu máu thiếu sắt, trẻ được khuyến nghị uống sắt theo liều từ 3 – 6mg/kg/ngày. Thời gian bổ sung nên kéo dài ít nhất 3 tháng hoặc cho đến khi các chỉ số xét nghiệm như hemoglobin, ferritin, và sắt huyết thanh trở lại mức bình thường.
Thiếu máu mạn tính có điều trị dứt điểm được không?
Để điều trị thiếu máu mạn tính, thường cần xác định nguyên nhân gây ra tình trạng này và áp dụng liệu pháp phù hợp.
Ví dụ, nếu thiếu máu do thiếu sắt, bác sĩ có thể kê đơn thuốc bổ sung sắt và đưa ra các khuyến nghị về chế độ ăn uống giàu sắt. Khi thiếu máu do thiếu axit folic hoặc vitamin B12, trẻ có thể cần được kê đơn các loại thuốc bổ sung hoặc tiêm chủng trực tiếp.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nguyên nhân gây ra thiếu máu mạn tính có thể khó điều trị hoặc không thể điều trị hoàn toàn. Ví dụ, một số bệnh lý như ung thư, thậm chí sau khi điều trị, vẫn có thể gây ra thiếu máu mạn tính.
Trong những trường hợp này, việc quản lý tình trạng sẽ tập trung vào giảm triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và duy trì mức đủ máu cơ thể.
Cách chăm sóc trẻ thiếu máu mãn tính
Sắt là một khoáng chất quan trọng cho sự phát triển và hoạt động của trẻ nhỏ. Để đảm bảo bé nhận đủ sắt cần thiết, chế độ ăn hàng ngày của bé cần được điều chỉnh sao cho giàu sắt. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể về chế độ ăn giàu sắt cho bé.
- Thịt: Bò, lợn, gà, thịt cừu và cá đều là nguồn thực phẩm giàu sắt. Hãy đảm bảo bé được tiêu thụ một phần thịt chất lượng trong mỗi bữa ăn hàng ngày. Nên chọn loại thịt có ít mỡ và nấu chín đến mức an toàn.
- Các loại hạt: Đậu, đỗ, đậu nành, đậu hà lan và hạt chia đều giàu sắt. Bạn có thể thêm chúng vào các món ăn như súp, salad hoặc chế biến thành một loại bột để thêm vào thức ăn của bé.
- Rau xanh lá: Rau bina, rau chân vịt, rau cải xoong, cải bắp, rau mồng tơi và rau cần đều là nguồn sắt giàu. Hãy đảm bảo bé ăn ít nhất một phần rau xanh giàu sắt mỗi ngày.
- Các loại trái cây: Những loại trái cây như lựu, dứa, chuối, nho, táo và mận đều chứa nhiều sắt. Hãy cho bé ăn trái cây tươi hoặc làm nước ép từ các loại trái cây này.
Như vậy, bài viết này đã giúp mẹ hiểu rõ về nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị thiếu máu mãn tính ở trẻ em. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, mẹ hãy để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 1900 636 985 để được tư vấn và giải đáp nhé!
