9 hậu quả của việc thiếu sắt ở trẻ em cần lưu ý phòng ngừa

15/02/2023 1050 lượt xem

Trẻ thiếu sắt có ảnh hưởng gì không là lo lắng của nhiều mẹ. Thiếu sắt gây ra nhiều ảnh hưởng xấu, thậm chí là nguy hiểm cho sức khỏe của bé. Dưới đây là 9 hậu quả của việc thiếu sắt ở trẻ em mà mẹ cần lưu ý để phát hiện và xử trí kịp thời.

1. 9 hậu quả của việc thiếu sắt ở trẻ em

Vây, trẻ thiếu sắt có nguy hiểm không? Tuỳ vào tình trạng thiếu sắt mà con có thể gặp các hậu quả với các mức độ nguy hiểm khác nhau, cụ thể như sau:

1.1 Trẻ biếng ăn, chậm tăng cân

Biếng ăn là hậu quả của việc thiếu sắt ở trẻ em thường gặp nhất. Thiếu sắt làm giảm cung cấp oxy tới niêm mạc mặt lưng của lưỡi gây viêm teo gai lưỡi.

Khi bị viêm teo gai lưỡi, bé sẽ có các triệu chứng: đau, rát miệng lưỡi, giảm tiết nước bọt và giảm vị giác. Mức độ đau lưỡi tăng khi trẻ tiến triển từ thiếu sắt sang thiếu máu.

Vì thế, những bé thiếu sắt thường có vị giác kém nên ăn uống không ngon miệng. Trẻ quấy khóc, không hợp tác khi ăn vì cảm giác đau, rát nhiều.

Biếng ăn kéo dài khiến trẻ không nhận đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình phát triển. Con không tăng cân hoặc tăng cân rất chậm và có nguy cơ cao bị suy dinh dưỡng.

biếng ăn là hậu quả của việc thiếu sắt ở trẻ em

Biếng ăn, chậm tăng cân là hậu quả trẻ thiếu sắt hay gặp nhất

1.2 Khó ngủ

Thiếu sắt gây ra hội chứng chân không đứng yên với các triệu chứng: cảm giác đau nhức, ngứa ở 2 chi dưới. Các triệu chứng này tăng lên khi nghỉ ngơi, đặc biệt là lúc ngủ khiến bé hay trằn trọc, dễ bị tỉnh giấc.

Khi thiếu ngủ, trẻ hay mệt mỏi, cáu gắt, quấy khóc, ngủ gật vào ban ngày dẫn tới ảnh hưởng đến các sinh hoạt thường ngày. Ngoài ra, việc thiếu ngủ liên tục còn làm tăng nguy cơ trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý.

1.3 Chậm phát triển vận động

Sắt tham gia vào các chuyển hoá để tạo ra năng lượng cho cơ thể. Khi thiếu sắt, năng lượng bị thiếu hụt khiến trẻ nhanh bị mệt khi vận động.

Ngoài ra, thiếu sắt còn khiến cơ bắp bé kém phát triển do không đủ nguyên liệu tạo myoglobin – tế bào dự trữ oxy cho cơ bắp.

Chính vì thế, những bé thiếu sắt thường mệt mỏi, lười vận động. Điều này làm chậm phát triển các kỹ năng vận động thô – tinh ở trẻ.

Theo nghiên cứu, những trẻ sơ sinh bị thiếu máu do thiếu sắt có điểm vận động thấp hơn 6 – 17 điểm so với những trẻ đủ sắt, khoẻ mạnh.

trẻ thiếu sắt bị chậm phát triển

Thiếu sắt ảnh hưởng tới sự hoàn thiện các kỹ năng vận động ở trẻ

1.4 Ghi nhớ kém

Không chỉ ảnh hưởng tới vận động, thiếu sắt còn tác động tới sự phát triển trí tuệ của trẻ.

Thiếu sắt làm giảm lượng oxy cung cấp tới các tế bào não khiến bé khó tập trung và ghi nhớ kém hơn.

Theo nghiên cứu tại Chile, những trẻ thiếu sắt có thời gian ghi nhớ màu sắc lâu hơn những trẻ khỏe mạnh cùng độ tuổi. Nghiên cứu tại Mexico cũng chỉ ra, thiếu sắt cũng khiến bé giảm khả năng ngôn ngữ, ghi nhớ âm thanh.

1.5 Hay mắc bệnh

Sắt tham gia cấu tạo và thúc đẩy hoạt động của các tế bào miễn dịch như: bạch cầu, lympho và các kháng thể như IgG, IgA…Một nghiên cứu thực hiện tại Ai Cập phát hiện, nhóm trẻ thiếu sắt có nồng độ kháng thể và hoạt động miễn dịch kém hơn hẳn so với nhóm trẻ đủ sắt.

Chính vì thế, những bé thiếu sắt rất hay ốm, đặc biệt là mắc các bệnh nhiễm trùng như: viêm đường hô hấp trên, viêm phổi, viêm ruột…

trẻ hay ốm là hậu quả của việc thiếu sắt ở trẻ em

Hệ miễn dịch của trẻ hoạt động kém hiệu quả khi thiếu sắt

1.6 Tóc, móng tay khô, gãy rụng

Thiếu sắt làm giảm lượng máu tới khu vực các đầu chi, phần da đầu khiến móng tay, các nang tóc không được nuôi dưỡng đầy đủ. Điều này làm cho tóc, móng tay bị khô và dễ gãy rụng.

1.7 Tăng nguy cơ bị ngộ độc

Trẻ thiếu sắt dễ bị mắc hội chứng Pica. Đây là một hội chứng bé thèm ăn các đồ vật phi thực phẩm như: bụi bẩn, đất sét, đồ chơi…

Hội chứng Pica làm tăng nguy cơ trẻ bị ngộ độc khi ăn phải các đồ vật nhiễm độc như pin, kim loại, hoá chất. Ngoài ra, bé còn có nguy cơ bị tổn thương răng miệng khi ăn phải các đồ cứng, tổn thương hệ tiêu hoá, nhiễm giun sán…

1.8 Bệnh lý thiếu máu thiếu sắt

Thiếu sắt là nguyên nhân chính gây ra bệnh lý thiếu máu thiếu sắt. Bệnh lý này làm chậm lại sự tăng trưởng và gây ra những bất thường trong phát triển vận động, trí tuệ ở trẻ.

Các ảnh hưởng của thiếu máu thiếu sắt thường kéo dài và khó cải thiện. Vì thế, mẹ nên có những biện pháp bổ sung sắt dự phòng cho trẻ để tạo điều kiện tốt nhất cho con phát triển khoẻ mạnh.

1.9 Bệnh lý tim mạch

Khi cơ thể không đủ sắt, lượng hemoglobin sụt giảm khiến các tế bào bị thiếu hụt oxy. Lúc này, tim sẽ phải hoạt động nhiều hơn để tăng thêm lượng oxy tới các tế bào.

Việc hoạt động gắng sức trong 1 thời gian dài gây ra 1 số vấn đề về tim mạch như:

  • Rối loạn nhịp tim: Trẻ thường thấy tim đập nhanh và mạnh hơn thông thường.
  • Suy tim: Một số triệu chứng khi trẻ bị suy tim như mệt mỏi, khó thở, nhịp thở nhanh, đau tức ngực, da và môi tím tái, ngón tay dùi trống…

Bệnh lý về tim mạch là một trong những hậu quả trẻ thiếu sắt nguy hiểm nhất. Các bệnh lý về tim mạch nếu không được xử trí kịp thời có thể gây những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí có thể khiến trẻ tử vong.

trẻ bị rối loạn nhịp tim do thiếu sắt kéo dài

Các vấn đề về tim mạch là hậu quả khi trẻ thiếu sắt trong thời gian dài

Để phòng ngừa những hậu quả trên, trẻ thiếu sắt cần được xử trí sớm và đúng cách. Mẹ hãy theo dõi phần theo để được hướng dẫn cụ thể hơn.

2. Bé thiếu sắt phải làm sao? Hướng dẫn phòng ngừa hậu quả của việc thiếu sắt ở trẻ em

Để giảm hậu quả trẻ thiếu sắt, mẹ nên bổ sung sắt cho trẻ thông qua các sản phẩm sắt nước và chế độ dinh dưỡng phù hợp.

2.1 Bổ sung sắt trực tiếp

Những trẻ được chẩn đoán thiếu sắt cần được bổ sung sắt trực tiếp với liều như sau:

Liều lượng: 3 – 6mg/kg/ngày.

Thời gian: Bổ sung sắt cho bé liên tục trong 3 tháng kể cả khi các triệu chứng đã được cải thiện trong 1 – 2 tháng đầu tiên. Thời gian 3 tháng này giúp cung cấp đủ lượng sắt trẻ thiếu hụt, đồng thời, tạo cho cơ thể một lượng sắt dự trữ nhất định.

Sau 3 tháng, mẹ nên đưa con đi khám lại. Tuỳ thuộc vào tình trạng sức khoẻ và mức đáp ứng điều trị, trẻ có thể được chỉ định tiếp tục uống sắt hoặc dừng lại. Tuy nhiên, mẹ chú ý không cho trẻ uống sắt liên tục quá 6 tháng vì làm tăng nguy cơ quá tải sắt, gây nguy hiểm cho trẻ.

Để được tư vấn rõ hơn, mẹ hãy trả lời các câu hỏi về tình trạng sức khoẻ của con trong bảng dưới đây:

2.2 Chế độ dinh dưỡng cho trẻ thiếu sắt

Ngoài việc bổ sung sắt trực tiếp, chế độ ăn cũng cần được chú trọng để nhanh chóng cải thiện tình trạng thiếu sắt:

Tăng cường bổ sung sữa mẹ

Với trẻ dưới 6 tháng tuổi, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất. Ngoài sắt, sữa mẹ còn là nguồn cung cấp chất dinh dưỡng và các vi chất khác. Lượng kháng thể dồi dào trong sữa mẹ sẽ bảo vệ bé tốt hơn, nhất là khi hệ miễn dịch của con đang bị ảnh hưởng do thiếu sắt.

Vì thế, những bé 6 tháng tuổi bị thiếu sắt nên được bú mẹ hoàn toàn. Trong thời gian này, mẹ chú ý nghỉ ngơi, ăn uống đủ chất để tăng cường lượng sữa cho con.

cách phòng ngừa hậu quả trẻ thiếu sắt

Sữa mẹ cung cấp sắt và góp phần phòng ngừa những hậu quả thiếu sắt ở trẻ

Mời mẹ tham khảo thêm:

Thời điểm bổ sung sắt cho trẻ hiệu quả nhất trong ngày
7 nguyên nhân thiếu sắt ở trẻ em và cách khắc phục, phòng ngừa

Thay đổi sữa công thức

Với những bé đang sử dụng sữa công thức thông thường, mẹ nên đổi sang loại sữa công thức giàu sắt để bé được cung cấp nhiều sắt hơn.

Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, sữa công thức chứa 10 -12mg sắt/lít đáp ứng đủ nhu cầu về sắt cho trẻ trong 1 năm đầu đời.

Xây dựng thực đơn giàu sắt

Với những trẻ đã ăn dặm, mẹ tăng cường thêm những thực phẩm giàu sắt vào thực đơn của bé như thịt đỏ, gan, tiết, rau màu xanh đậm….

Tuy nhiên, những bé thiếu sắt thường bị biếng ăn nên việc bổ sung sắt qua chế độ ăn dặm gặp nhiều khó khăn. Để khắc phục, mẹ có thể chia nhỏ các bữa ăn, đa dạng cách chế biến để kích thích con ăn được nhiều hơn.

chế độ ăn phòng ngừa hậu quả trẻ thiếu sắt

Mẹ nên tăng thêm thực phẩm giàu sắt khi cho bé ăn dặm

Thiếu sắt ở trẻ thường diễn biến âm thầm, khó nhận biết. Các triệu chứng thường rõ rệt khi bé ở giai đoạn thiếu sắt tiến triển và đã có những ảnh hưởng sức khoẻ nhất định. Vì thế, mẹ hãy chú trọng phòng ngừa tình trạng trẻ thiếu sắt ngay từ sớm.

3. Hướng dẫn phòng ngừa tình trạng trẻ thiếu sắt

Một số biện pháp giúp phòng ngừa thiếu sắt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bao gồm:

3.1 Mẹ uống đủ sắt khi mang thai

Khi mang bầu, mẹ chú ý bổ sung đủ sắt để đảm bảo quá trình vận chuyển oxy cho mẹ và bé, đồng thời, cung cấp cho quá trình hoàn thiện các cơ quan của thai nhi.

Trong những tháng đầu khi mang bầu, mẹ nên uống đủ 30mg sắt/ngày. Trong 3 tháng cuối, lượng sắt mẹ cần bổ sung có thể lên tới 60mg/ngày để cung cấp cho bé 1 lượng sắt dự trữ nhất định. Lượng sắt dự trữ này sẽ được sử dụng cho quá trình tăng trưởng và phát triển của con trong những tháng đầu đời.

3.2 Kịp thời bổ sung sắt dự phòng cho trẻ

Bổ sung sắt dự phòng cho bé kịp thời là biện pháp quan trọng trong việc ngăn ngừa những hậu quả do thiếu sắt ở trẻ.

Bổ sung sắt dự phòng cho trẻ sinh non, nhẹ cân

Ở những trẻ sinh non, nhẹ cân, lượng sắt dự trữ nhận từ mẹ rất ít và cạn kiệt nhanh chóng do quá trình tăng trưởng mạnh mẽ.

Vì thế, đây là nhóm đối tượng cần bổ sung sắt dự phòng ngay từ tháng đầu tiên tới tháng thứ 12 với liều như sau:

Đối tượng Trẻ sinh non bú sữa mẹ Trẻ sinh non dùng sữa công thức Trẻ có cân nặng khi sinh từ 1 – 2.5kg Trẻ có cân nặng khi sinh dưới 1kg
Liều sắt (mg/kg) 2mg 1mg                           2 – 3mg

Nếu trẻ uống sữa công thức chứa 12mg sắt/lit thì không cần uống sắt trực tiếp

3 – 4mg

Dự phòng thiếu sắt cho trẻ 4 tháng tuổi

Với những trẻ đủ tháng, con cần bổ sung sắt dự phòng từ tháng thứ 4 do đây là thời điểm lượng sắt dự trữ đã hết. Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, liều sắt bổ sung dự phòng cho trẻ 4 tháng bú mẹ hoàn toàn là 1mg/kg/ngày.

Thời gian bổ sung kéo dài 2 – 3 tháng (tới tháng thứ 6, 7). Đây là thời điểm con có thể ăn được 2 bữa ăn dặm với các thực phẩm giàu sắt/ngày nên có thể nhận đủ sắt từ thực phẩm.

Trong các sản phẩm sắt cho bé trên thị trường hiện nay, sắt Ferrolip Baby được nhiều mẹ ưu tiên lựa chọn khi bổ sung cho trẻ.

Với các ưu điểm như: sắt amin hiệu quả cao (90.9%), không gây táo bón, hương đào dễ uống, chia liều an toàn cho bé từ 0 tháng tuổi, sắt Ferrolip Baby đạt đầy đủ các tiêu chuẩn của một dòng sắt hàng đầu cho trẻ nhỏ. Sản phẩm là giải pháp hữu ích để bổ sung sắt cho bé, hỗ trợ tạo hồng cầu và giảm nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt.

sắt Ferrolip Baby cho bé

Mẹ nhớ lựa chọn Ferrolip Baby khi bổ sung sắt cho bé nha

[Tin Vui Cho Mẹ] – Từ hôm nay, mẹ đã có thể mua Ferrolip Baby chính hãng Online. Đặt hàng ngay để nhận được các tư vấn từ các dược sĩ kinh nghiệm và giao hàng miễn phí

Giá SP
Số lượng
Thành tiền
295.000 ₫
- +
295.000 ₫
miễn phí vận chuyển Miễn phí vận chuyển từ 2 hộp

 

3.3 Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Một số lưu ý giúp bé nhận được tối đa lượng sắt từ chế độ dinh dưỡng bao gồm:

Bé nên được bú mẹ hoàn toàn cho tới khi 6 tháng tuổi

Mẹ nên cho bé bú ngay sau sinh vì sữa trong 72 giờ đầu rất giàu sắt (gấp 3 – 5 lần sữa bình thường) và dồi dào kháng thể.

Trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu tiên sau đó kết hợp cùng chế độ ăn dặm

Thời gian cho bé bú mẹ kéo dài cho tới khi con được 12 tháng tuổi hoặc hơn.

Không sử dụng sữa tươi quá sớm

Sữa tươi không được khuyến khích cho trẻ dưới 12 tháng tuổi vì chứa rất ít sắt và có lượng canxi cao làm giảm hấp thu sắt tại ruột. Nếu con không bú được sữa mẹ, sữa công thức giàu sắt sẽ là lựa chọn được ưu tiên cho bé hơn sữa tươi.

Với trẻ trên 12 tháng tuổi, mẹ có thể cho con sử dụng sữa tươi với lượng như sau:

Độ tuổi 1 – 2 2 – 3 >3
Lượng sữa tươi (ml/ngày) 100- 200ml 200 – 300ml 300 – 500ml

Không cho trẻ ăn dặm quá sớm

Nhiều mẹ cho bé ăn dặm sớm với mong muốn bổ sung sắt cho bé từ thực phẩm. Tuy nhiên, cho bé ăn dặm quá sớm khi hệ tiêu hoá của con chưa hoàn thiện dẫn tới các tình trạng rối loạn tiêu hoá như: tiêu chảy, sống phân, đầy bụng, kém hấp thu.

thực đơn giàu sắt cjo trẻ 6 tháng ăn dặm

Thời điểm cho bé ăn dặm thích hợp là khi con được 6 tháng tuổi.

Chế độ ăn dặm phù hợp

Khi xây dựng thực đơn cho trẻ ăn dặm, mẹ nên thêm vào những thực phẩm giàu sắt như: thịt bò, thịt lợn, gan động vật, bông cải xanh, rau bina… Đặc biệt, mẹ nên ưu tiên các món ăn từ động vật hơn thực vật vì sắt từ động vật dễ hấp thu hơn.

Các loại trái cây giàu vitamin C cũng góp phần phòng ngừa thiếu sắt ở trẻ nhỏ do tăng cường hấp thu sắt, đặc biệt là sắt non heme từ thực vật.

Bài viết trên đây đã giải đáp lo lắng “trẻ thiếu sắt có nguy hiểm không?” cũng như chỉ ra 9 hậu quả của việc thiếu sắt ở trẻ em mẹ cần chú ý. Nếu còn thắc mắc, mẹ hãy để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 1900 636 985 để được giải đáp.