Sắt và canxi là hai loại khoáng chất quan trọng cho quá trình tạo máu và sự phát triển của xương ở trẻ em. Vì vậy, việc thiếu sắt và canxi có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu và có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể.
Các bác sĩ cho biết rằng có một số dấu hiệu thiếu sắt và canxi ở trẻ em có thể dễ dàng nhận biết bằng mắt thường, và việc nhận diện những dấu hiệu này sẽ giúp phụ huynh có kiến thức và thực hiện bổ sung khoáng chất nếu cần thiết.
Tại sao trẻ thường thiếu cả sắt và canxi?
Trẻ đang điều trị các bệnh lý mạn tính
Các bệnh lý liên quan đến thận và tiêu hóa có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ và bài tiết sắt, canxi và vitamin D ở trẻ em. Những vấn đề như viêm tụy, bệnh Crohn, hội chứng ruột ngắn, suy thận, và cường cận giáp có thể làm giảm nồng độ sắt và canxi trong máu. Ngoài ra, việc sử dụng một số loại thuốc kéo dài cũng có thể dẫn đến thiếu canxi ở trẻ.
Chế độ ăn uống không hợp lý
Ngoài ra, chế độ ăn uống không cân đối cũng là một nguyên nhân phổ biến gây thiếu canxi và sắt ở trẻ. Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, sữa mẹ hoặc sữa công thức thường cung cấp đủ lượng canxi cần thiết.
Tuy nhiên, nếu việc pha chế sữa công thức không đúng cách, trẻ có thể không nhận đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết. Ví dụ, khi chuyển sang thức ăn rắn, trẻ có thể dễ thiếu canxi và sắt nếu biếng ăn kéo dài hoặc ăn ít thức phẩm.
Nhu cầu sắt và canxi tăng cao đột biến
Dưới đây là chi tiết nguyên nhân tại sao nhu cầu sắt và canxi tăng cao trong mỗi giai đoạn và cách quản lý tình trạng thiếu vi chất ở trẻ.
Giai đoạn cơ thể lớn nhanh
Giai đoạn cơ thể lớn nhanh là thời kỳ quan trọng trong phát triển của trẻ, thường diễn ra từ khi trẻ mới sinh đến khoảng 2-3 tuổi. Trong giai đoạn này, trẻ đang phát triển cơ bắp, xương và hệ thần kinh một cách nhanh chóng.
Vì thế, nó đặt ra một yêu cầu cao về sắt và canxi, hai loại khoáng chất quan trọng để xây dựng cơ bắp và xương, cũng như hỗ trợ sự phát triển của não bộ.
Trẻ sinh non
Trẻ đẻ non là những trẻ sinh ra trước thời kỳ thai kỳ dự kiến và thường cần thời gian để phát triển hoàn toàn ngoài tử cung. Những trẻ này có thể có nhu cầu sắt và canxi cao hơn bình thường, do chúng thường thiếu một thời gian để phát triển đủ mạnh trong tử cung.
Việc theo dõi và điều chỉnh cung cấp sắt và canxi cho trẻ đẻ non là cực kỳ quan trọng để đảm bảo bé phát triển mạnh khỏe và phòng tránh thiếu sắt và canxi.
Dấu hiệu thiếu sắt và canxi ở trẻ
Thiếu sắt và canxi đều không có biểu hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu tiên phát mà bạn có thể dựa vào để phán đoán sớm tình trạng của con:
Dấu hiệu trẻ thiếu sắt
Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp khi trẻ bị thiếu sắt:
- Da trở nên tái nhợt.
- Trẻ có thể dễ khó chịu hoặc cáu gắt.
- Sự thiếu năng lượng và dễ mệt mỏi thường xảy ra.
- Nhịp tim tăng nhanh.
- Lưỡi có thể bị đau hoặc sưng.
- Lá lách thường phình lên.
- Trẻ có thể có ý muốn ăn các chất lạ như đất hoặc đá (gọi là pica).
Dấu hiệu trẻ thiếu canxi
Hiểu õ các biểu hiện đầu tiên ở trẻ bị thiếu canxi giúp bố mẹ nhanh chóng khắc phục và bổ sung dưỡng chất để tránh ảnh hưởng đến sức khoẻ của con.
- Trẻ có thể biểu hiện biếng ăn hoặc chán ăn.
- Khó ngủ hoặc có giấc ngủ không ngon.
- Thường mồ hôi nhiều vào ban đêm.
- Trẻ có thể đi muộn, bị biến dạng xương và khớp.
- Rụng tóc hình vành khăn.
- Sâu răng hoặc răng mọc chậm.
- Trẻ thường cảm thấy mệt mỏi và đau chân.
- Thường xuyên khóc đêm hoặc giật mình tỉnh giấc.
Xem thêm:
Trẻ thiếu sắt và canxi phải làm sao?
Tăng cường sữa mẹ
Sữa mẹ cung cấp dưỡng chất quan trọng cho bé, đặc biệt là canxi và sắt. Sữa mẹ có khoảng 250-300mg canxi trên mỗi lít, và bé chỉ cần bú 600-900ml/ngày để đáp ứng nhu cầu canxi. Mặc dù hàm lượng sắt trong sữa mẹ thấp (0,35mg/lít), nhưng nó dễ hấp thu hơn nhiều so với sữa công thức.
Dưới đây là cữ bú tiêu chuẩn cho trẻ 0-6 tháng để cung cấp đủ sắt và canxi:
| Độ tuổi | Số cữ bú/ngày | Số ml/cữ bú | Lưu ý |
| Trong 7 ngày đầu | 8 – 12 cữ bú mỗi 2 giờ | Khoảng 60ml/ngày. | Số lần cho bú có thể tăng khi bé đòi ăn và quấy khóc. |
| Trong 2 tháng đầu | 8 – 12 cữ bú mỗi 2 giờ | 60 – 90ml/lần | – Đảm bảo cho bé bú trong khoảng 10-20 phút mỗi lần để đảm bảo bé được đủ sữa.
– Nếu bé ngủ nhiều, hãy thức bé để cho bú. |
| Từ 2 – 3 tháng | 5 – 7 lần/ngày | 90 – 120ml/lần | Bé thường có nhiều đợt bú hơn bình thường trong vòng 2-3 ngày trong giai đoạn tăng trưởng |
| Từ 4 – 6 tháng | 5 – 6 lần/ngày | 120 – 180ml/lần |
Bổ sung sắt canxi từ bữa ăn hàng ngày
Khi bé bước vào giai đoạn ăn dặm, mẹ có thể cung cấp sắt và canxi thông qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày một cách đơn giản, giúp tiết kiệm chi phí. Có nhiều thực phẩm giàu sắt và canxi dễ dàng tìm thấy và có thể biến chúng thành nhiều món ngon và hấp dẫn.
Cá ngừ
- Hàm lượng dinh dưỡng: Trong mỗi 85g cá ngừ, có khoảng 1,4mg sắt, đáp ứng 8% nhu cầu sử dụng của cơ thể.
- Cách chế biến: Mẹ có thể chuẩn bị các món ngon như cá ngừ sốt cà chua, cá ngừ nấu cùng củ cải, cháo cà ngừ với cà rốt. Tuy nhiên, cần hạn chế cho bé ăn cá ngừ không quá 3 lần mỗi tuần để tránh lạm dụng thủy ngân có trong cá ngừ. Kết hợp với rau xanh để tăng khả năng hấp thụ của cơ thể.
Cá hồi
- Hàm lượng dinh dưỡng: Mỗi lon cá hồi đóng hộp (khoảng 1 lon) chứa khoảng 12mg canxi và 0,80mg sắt.
- Cách chế biến: Mẹ có thể nấu cháo cá hồi, làm ruốc cá hồi, hoặc kết hợp cá hồi với rau chân vịt và phô mai. Tuy nhiên, bé nên ăn cá hồi không quá 2 lần mỗi tuần, với lượng không quá 300g cho trẻ 1-2 tuổi và 450g cho trẻ 3-6 tuổi để tránh tiêu hóa không tốt và nguy cơ thủy ngân.
Tôm
- Hàm lượng dinh dưỡng: Cứ 100g tôm sẽ cung cấp khoảng 79mg canxi và đáp ứng 13% nhu cầu sắt hàng ngày của bé.
- Cách chế biến: Mẹ có thể chuẩn bị các món như tôm sốt trứng muối, tôm xào trứng, tôm hấp đậu hũ, trứng cuộn cơm tôm bông cải. Tuy nhiên, trẻ dưới 4 tuổi nên ăn không quá 100g tôm mỗi ngày để tránh rối loạn tiêu hóa. Không kết hợp tôm với thực phẩm giàu vitamin C để tránh ngộ độc thực phẩm.
Thịt bò
- Hàm lượng dinh dưỡng: Thịt bò xay nhuyễn (100g) chứa khoảng 2,7mg sắt, đáp ứng 15% nhu cầu của cơ thể. Thịt bò thăn (100g) chứa khoảng 24mg canxi, thịt bò bắp (100g) chứa khoảng 20mg canxi.
- Cách chế biến: Bé có thể ăn thịt bò từ tháng thứ 8 trở đi. Mẹ có thể nấu cháo thịt bò, sốt vang thịt bò, xào trứng với thịt bò và nhiều món ăn khác. Thịt bò cung cấp nhiều protein, kẽm, các loại vitamin và canxi cho trẻ, giúp phát triển khỏe mạnh.
Bổ sung thực phẩm chức năng cho trẻ
Thực tế, lượng vi chất mà cơ thể của bé hấp thụ từ thực phẩm thường không đủ để đáp ứng toàn bộ nhu cầu.
Vì vậy, để đảm bảo rằng trẻ em đủ sắt và canxi, việc sử dụng các sản phẩm bổ sung chất này là rất quan trọng. Khi mẹ lựa chọn sản phẩm bổ sung cho con, có một số tiêu chí quan trọng sau đây cần xem xét:
Chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng
Điều quan trọng nhất khi lựa chọn sắt và canxi cho bé là đảm bảo nguồn gốc của sản phẩm. Mua sản phẩm tại các cửa hàng chính hãng hoặc từ các địa chỉ uy tín để tránh mua phải sản phẩm kém chất lượng.
Hãy kiểm tra sản phẩm còn nguyên tem nhãn và có thời hạn sử dụng còn hiệu lực. Mẹ nên ưu tiên chọn sản phẩm được cấp phép bởi Bộ Y tế để đảm bảo tính an toàn và chất lượng.
Ưu tiên canxi và sắt dễ hấp thu
Sắt hữu cơ nên được đặt lên hàng đầu vì nó được hấp thu hiệu quả hơn so với sắt vô cơ và không gây ra nhiều vấn đề về tiêu hoá.
Hiện nay, trong các loại sắt hữu cơ, dòng sắt II amin như Ferrolip Baby đang được các chuyên gia đánh giá cao nhất do hiệu quả tổng thể và không gây vị tanh.
Ngoài ra, các sản phẩm canxi hữu cơ và canxi nano cũng được chuyên gia khuyến nghị là phương pháp hấp thu canxi tốt và an toàn nhất cho trẻ sơ sinh.
Liều lượng phù hợp với độ tuổi của trẻ
Mỗi độ tuổi sẽ có mức độ sắt và canxi cần thiết khác nhau, việc sử dụng sai liều có thể làm giảm hiệu quả và thậm chí gây hại cho bé.
Do đó, mẹ nên chọn sản phẩm sắt có liều tương ứng với độ tuổi của con. Ví dụ, khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh, mẹ cần chọn sản phẩm có liều lượng phù hợp cho trẻ từ 0 – 5 năm tuổi.
Như vậy, bài viết này đã giúp mẹ hiểu rõ các dấu hiệu thiếu sắt và canxi ở trẻ và cách điều trị cụ thể. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào khác, mẹ hãy để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 02499999669 để được tư vấn và giải đáp nhé!
