Trẻ thiếu máu nên uống thuốc gì? 5 loại thuốc điều trị thiếu máu ở trẻ em

27/04/2023 1027 lượt xem

Thiếu máu gây ra nhiều hệ lụy tới sự phát triển, thậm chí gây nguy hiểm cho sức khoẻ của bé. Chính vì thế, “trẻ thiếu máu nên uống thuốc gì?”  là câu hỏi của rất nhiều mẹ cần được giải đáp. 

1. Trẻ thiếu máu nên uống gì? 3 loại thuốc uống cho trẻ thiếu máu

Tuỳ vào nguyên nhân gây thiếu máu mà bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung cho trẻ các loại thuốc khác nhau. Dưới đây là các loại thuốc uống cho trẻ thiếu máu thường dùng.

1.1 Thuốc sắt

Sắt là vi chất có vai trò hình thành nên hemoglobin – thành phần quan trọng của hồng cầu. Thiếu máu do thiếu sắt là bệnh lý thiếu máu thường gặp nhất ở trẻ nhỏ.

Chỉ định

Thuốc sắt được chỉ định điều trị trong trường hợp trẻ thiếu máu suy dinh dưỡng do thiếu sắt. Bệnh lý này có nguy cơ cao ở các nhóm trẻ sau:

  • Trẻ sinh non
  • Sinh nhẹ cân
  • 4 tháng tuổi bú mẹ hoàn toàn
  • Chế độ ăn nghèo sắt
  • Mắc các bệnh lý về tiêu hoá, rối loạn hấp thu.
  • Nhiễm giun sán.

Để chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt, ngoài công thức máu cơ bản trẻ sẽ được chỉ định một số xét nghiệm khác như:

  • Soi hồng cầu thấy kích thước nhỏ và nhược sắc.
  • Chỉ số ferritin huyết thanh, sắt huyết thanh, độ bão hoà transferrin giảm và TIBC tăng.

trẻ thiếu máu do thiếu sắt

Hồng cầu có số lượng ít, kích thước nhỏ ở trẻ thiếu máu do thiếu sắt

Liều lượng

Tuỳ vào mức độ trẻ thiếu máu mà liều và thời gian bổ sung cho bé như sau:

Liều: 3 – 6mg/kg/ngày.

Thời gian: Thời gian tối thiểu 3 tháng để cải thiện các triệu chứng và tạo lượng sắt dự trữ cho cơ thể, ngăn ngừa thiếu máu thiếu sắt tái phát.

Sau 3 tháng, mẹ nên đưa bé đi kiểm tra lại để bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị. Trong trường hợp thiếu máu thiếu sắt ở trẻ chưa được cải thiện, bác sĩ có thể chỉ định tiếp tục bổ sung sắt. Tuy nhiên, mẹ lưu ý không cho con uống sắt liên tục quá 6 tháng vì có thể gây nguy hiểm do dư thừa.

Tác dụng không mong muốn

Trẻ có thể gặp phải các tác dụng phụ sau khi uống sắt

  • Táo bón hoặc tiêu chảy
  • Cồn cào, nóng trong, đau tức bụng.
  • Đi ngoài phân đen.
  • Răng xỉn màu khi uống sắt nước.

Để hạn chế vấn đề trên, mẹ chú ý cho bé uống sắt đúng cách và chọn đúng sản phẩm sắt cho con.

Lưu ý

Mẹ nên cho con uống sắt vào buổi sáng, trước bữa ăn 30 phút – 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ vì đây là thời điểm cơ thể hấp thu sắt tốt nhất.

Không cho trẻ uống sắt với sữa vì sẽ làm sắt khó hấp thu hơn.

Không uống sắt cùng canxi, kẽm, thuốc kháng sinh vì các loại thuốc này làm giảm hấp thu sắt tại ruột. Thời gian uống sắt cần cách các thuốc, vi chất trên tối thiểu 2 giờ.

Mẹ nên lựa chọn cho bé sắt amin vì đây là loại sắt dễ hấp thu có cấu trúc đặc biệt nên không gây táo bón, nóng trong. Sắt amin còn có sinh khả dụng cao (90.9%) và khả năng tăng lượng sắt dự trữ vượt trội nên sẽ mang lại hiệu quả cao hơn các loại sắt khác.

Các sản phẩm sắt nhỏ giọt sẽ hạn chế sự tiếp xúc giữa phân tử sắt – men răng nên sẽ hạn chế được tình trạng trẻ bị đen răng khi uống sắt nước.

Mẹ có thể tham khảo sắt Ferrolip Baby cho bé. Ferrolip Baby chứa sắt amin và là sắt nước nhỏ giọt nên an toàn, hiệu quả cao và dễ sử dụng.

Ferrolip Baby không tanh, dễ uống nhờ vị ngọt, hương đào. Sản phẩm nhập khẩu chính hãng từ Italia và được Bộ Y tế cấp phép lưu hành toàn quốc.

trẻ thiếu máu nên uống thuốc gì - sắt ferrolip baby

Ferrolip Baby – sắt amin nhỏ giọt cho trẻ thiếu máu

1.2 Acid folic

Acid folic (vitamin B9) có vai trò trong việc phân chia và tạo ra các tế bào khoẻ mạnh cho cơ thể, trong đó có tế bào hồng cầu.

Khi thiếu acid folic, quá trình phân bào bị chậm lại, tạo ra các tế bào hồng cầu có kích thước lớn bất thường. Điều này gây ra thiếu hụt các tế bào hồng cầu khoẻ mạnh và dẫn tới thiếu máu hồng cầu to ở trẻ.

thiếu máu hồng cầu to ở trẻ

Thiếu acid folic khiến trẻ bị thiếu máu hồng cầu to

Chỉ định

Acid folic là thuốc uống cho trẻ thiếu máu hồng cầu to. Thiếu máu do thiếu acid folic thường gặp trong các trường hợp:

  • Chế độ dinh dưỡng thiếu các thực phẩm chứa acid folic.
  • Trẻ gặp các vấn đề về tiêu hoá gây rối loạn hấp thu: bệnh crohn, viêm ruột, Celiac.
  • Sử dụng một số loại thuốc như chống co giật, điều trị ung thư, thuốc chống động kinh…

Liều dùng

Liều: Liều 5mg/lần/ngày ở trẻ trên 1 tuổi. Với những bé dưới 1 tuổi, liều bổ sung acid folic sẽ được tính toán theo cân nặng.

Thời gian: Thông thường, bổ sung acid folic cho bé kéo dài trong 4 tháng. Tuy nhiên, thời gian này có thể kéo dài hơn tuỳ thuộc vào từng trường hợp cụ thể dưới sự chỉ định của bác sĩ.

Tác dụng không mong muốn

Thông thường, acid folic ít gây ra tác dụng phụ. Nếu trẻ uống acid folic liều cao có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu như:

  • Đầy hơi
  • Buồn nôn
  • Khó ngủ

Tuy nhiên, việc cho trẻ uống acid folic có thể che giấu đi các triệu chứng thiếu vitamin B12. Do đó, mẹ nên đưa con đi khám để đảm bảo con bổ sung acid folic đủ và đúng.

Lưu ý

Mẹ không tự ý sử dụng acid folic cho trẻ bị ung thư nếu chưa có chỉ định của bác sĩ.

1.3 Corticoid

Chỉ định

Corticoid là thuốc ức chế miễn dịch, được chỉ định trong trường hợp trẻ bị thiếu máu do tan máu tự miễn.

Liều dùng

Liều corticoid khởi đầu cho trẻ tan máu tự miễn là 1 – 2mg/kg/ngày. Với những bé thiếu máu tan máu mức độ nặng thì liều điều trị có thể cao hơn. Tới khi nồng độ huyết sắc tố của trẻ đạt trên 80 g/l thì liều dùng sẽ giảm dần.

Sau quá trình điều trị, bé cần tiếp tục uống corticoid theo liều duy trì. Thời gian sử dụng corticoid sẽ tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh và tiến triển của từng trẻ.

Tác dụng không mong muốn

Khi uống corticoid, trẻ có thể gặp một số vấn đề sau:

  • Suy giảm sức đề kháng, thường xuyên mắc các bệnh nhiễm trùng.
  • Suy tuyến thượng thận
  • Hội chứng Cushing.
  • Tăng nguy cơ loãng xương.

Lưu ý

Khi cho con dùng corticoid, mẹ cần lưu ý:

  • Tuyệt đối tuân thủ liều, thời gian sử dụng corticoid theo hướng dẫn của bác sĩ,
  • Không tự ý dừng thuốc đột ngột vì có thể khiến trẻ bị suy thượng thận.
  • Thường xuyên theo dõi sức khoẻ của bé và báo ngay cho bác sĩ nếu có bất thường.

Ngoài thuốc dạng uống, một số trường hợp trẻ thiếu máu còn cần được điều trị các loại thuốc dưới dạng tiêm, truyền.

trẻ thiếu máu nên uống thuốc gì? corticoid

Corticoid là thuốc uống cho trẻ thiếu máu do tan máu tự miễn

2. Các thuốc điều trị trẻ thiếu máu dưới dạng tiêm

Ngoài thuốc dạng uống, trẻ thiếu máu còn có thể phải điều trị bằng vitamin B12 hoặc chất kích thích tạo hồng cầu dưới dạng tiêm.

2.1 Vitamin B12

Vitamin B12 được chỉ định tiêm bắp trong trường hợp trẻ thiếu máu hồng cầu to hoặc thiếu máu ác tính.

Liều và thời gian tiêm vitamin B12 tuỳ thuộc vào tuổi và tình trạng thiếu máu của bé. Tuy nhiên, mẹ lưu ý không dùng vitamin B12 cho trẻ bị bệnh ung thư nếu không có chỉ định từ bác sĩ.

2.2 Thuốc kích thích tạo hồng cầu

Thuốc kích thích tạo hồng cầu (ESAs), thường dùng dưới dạng tiêm, có tác dụng thúc đẩy tăng sinh tế bào hồng cầu tại tuỷ xương. Thuốc thường được chỉ định cho những trẻ bị thiếu máu do suy thận.

Trong quá trình sử dụng ESAs, trẻ có thể được chỉ định bổ sung thêm sắt để nâng cao hiệu quả điều trị.

trẻ thiếu máu nên uống thuốc gì? thuốc kích thích sinh hồng cầu

Tiêm ESAs có tác dụng kích thích cơ thể sản xuất hồng cầu

Song song với quá trình điều trị bằng thuốc, trẻ thiếu máu cũng cần có chế độ chăm sóc đúng cách để nhanh chóng cải thiện tình trạng bệnh.

Mời mẹ đọc thêm:

3. Hướng dẫn chăm sóc trẻ thiếu máu đúng cách

Trẻ bị thiếu máu cần có một chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt phù hợp.

3.1 Thay đổi chế độ dinh dưỡng

Trẻ dưới 6 tháng tuổi cần được bú mẹ hoàn toàn để được cung cấp sắt và các chất dinh dưỡng từ sữa mẹ. Ngoài ra, sữa mẹ còn cung cấp lượng kháng thể tự nhiên để bảo vệ bé tốt hơn vì trẻ thiếu sắt thường có hệ miễn dịch kém hơn thông thường.

Với những bé đã ăn dặm, mẹ chú ý xây dựng chế độ ăn đa dạng, đầy đủ dưỡng chất. Thực đơn của bé nên ưu tiên các món ăn từ thịt đỏ, rau có màu xanh đậm, hải sản có vỏ, các loại đậu, nấm… Đây là những thực phẩm chứa nhiều sắt, vitamin b12 và acid folic giúp quá trình tạo hồng cầu diễn ra hiệu quả hơn.

Trẻ dưới 12 tháng tuổi không uống sữa bò vì làm tăng nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt.

Những bé thiếu máu do bệnh lý (bệnh thận, bệnh tiêu hoá…) cần tuân thủ chế độ ăn kiêng theo hướng dẫn của bác sĩ.

thực phẩm tốt cho trẻ thiếu máu

Thực đơn đa dạng và cung cấp đủ sắt, acid folic, vitamin B12

3.2 Chế độ sinh hoạt

Thiếu máu thường khiến bé mệt mỏi nên con cần được nghỉ ngơi nhiều hơn. Khi tình trạng thiếu máu được cải thiện, mẹ có thể hướng dẫn con tập luyện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe…

Trẻ thiếu máu do suy tuỷ hoặc điều trị bằng corticoid cần chú ý phòng ngừa các bệnh lý nhiễm trùng vì hệ miễn dịch của con hoạt động kém hơn thông thường.

Bài viết trên đây đã giải đáp “trẻ thiếu máu nên uống thuốc gì?”. Nếu còn thắc mắc, mẹ hãy để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 1900 636 985 để được tư vấn.