Tình trạng phân phản ánh phần nào sức khỏe của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Do đó việc con đi tiêu phân đen khiến ba mẹ vô cùng lo lắng. Vậy trẻ uống thuốc sắt đi ngoài màu đen có nguy hiểm không và nguyên nhân là gì? Mẹ hãy cùng tìm hiểu ngay dưới đây.
Phân của bé như nào là bình thường?.
Tùy thuộc vào loại sữa hay đồ ăn mà bé sử dụng mà màu sắc, kết cấu hay tần suất phân của trẻ sơ sinh có những sự thay đổi khác nhau.
Bé bú sữa mẹ
Sữa mẹ giúp ngăn ngừa các bệnh tiêu hóa thường gặp, là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ nhỏ. Phân của trẻ bú sữa mẹ thường có màu vàng, ít xanh, dạng sền sệt và mùi hơi chua.
Kết quả nghiên cứu thu thập trên 600 trẻ sơ sinh tại Hà Lan cho thấy, trong 3 tháng đầu đời, trẻ bú sữa mẹ đi tiểu thường xuyên hơn, phân mềm và vàng hơn trẻ bú sữa công thức. Cũng dựa theo nghiên cứu trên, phân có màu xanh lục ở trẻ bú sữa công thức tiêu chuẩn được coi là hoàn toàn bình thường.
Bé bú sữa công thức
Trẻ bú sữa công thức khi đi ngoài phân thường có màu xanh nâu hoặc nâu nhạt, thể chất sệt, cứng hơn và hơi dài. Một nghiên cứu đã thu thập 44 mẫu phân từ 20 trẻ bú sữa công thức và 10 trẻ bú mẹ trong 6 tuần tuổi sau đó phân loại độ cứng của chúng bằng biểu đồ trực quan theo thang điểm 5.
Kết quả cho thấy phân của trẻ bú sữa công thức có hàm lượng chất rắn cao hơn và cứng hơn đáng kể phân của trẻ bú sữa mẹ. Vậy nên nếu phân của bé có dạng lỏng hơn bình thường thì có thể đường ruột bé không thích ứng với loại sữa công thức đang sử dụng.
Tại sao trẻ uống sắt lại đi tiêu phân đen?
Phân thường có màu vàng hoặc nâu. Tuy nhiên, khi uống sắt, đa số trẻ bị tình trạng đi cầu phân đen làm các bậc phụ huynh lo lắng. Vậy nguyên nhân của tình trạng này là do đâu, mẹ cùng tìm hiểu ngay sau đây.
Nguyên nhân chính
Theo các chuyên gia, phần lớn các chế phẩm bổ sung sắt thường là sắt III, sau khi uống vào sẽ được chuyển hóa thành sắt II có màu đen tại niêm mạc tiêu hóa và được vận chuyển vào bên trong tế bào.
Song, cơ thể chúng ta chỉ có khả năng hấp thụ một lượng sắt nhất định tại một thời điểm. Lượng sắt dư thừa sẽ tồn tại trong đường tiêu hóa và phản ứng với các hợp chất khác chứa lưu huỳnh tạo thành phức hợp sắt không hấp thụ và được đào thải ra ngoài theo phân.
Đây chính là thủ phạm gây nên tình trạng trẻ uống thuốc sắt đi ngoài màu đen nếu mẹ lựa chọn cho bé chế phẩm sắt hấp thu kém hoặc lạm dụng dưỡng chất này quá mức. Tuy nhiên, tác dụng phụ trên là thường gặp và ít đáng lo ngại, ba mẹ không nên quá hoang mang.
Vết loét chảy máu ở dạ dày, tá tràng
Những vết loét trên niêm mạc dạ dày hay tá tràng có thể chảy máu bất kì khi nào nếu bệnh tình trở nên nghiêm trọng. Máu từ những vết loét tồn đọng bị biến đổi bởi các enzyme dịch vị khi đi qua đường tiêu hóa và chuyển dần thành màu đen. Sau đó, chúng được đào thải ra ngoài, gây nên hiện tượng phân phân đen.
Xuất huyết tiêu hóa gây phân đen sệt như hắc ín, nặng mùi
Đi cầu phân đen là thường là biểu hiện của tình trạng chảy máu đường tiêu hóa (sau khi đã loại trừ nguyên nhân do thức ăn, thuốc). Nguyên nhân chính thường là do sắc tố đỏ tươi của hồng cầu dần mất đi và chuyển thành màu đỏ sẫm hoặc nâu đậm khi đi qua hệ thống tiêu hóa, tùy thuộc vào vị trí chảy máu.
Nếu phân có màu đen như hắc ín thì có thể do xuất huyết ở đường tiêu hóa trên chẳng hạn như thực quản, dạ dày hay đầu ruột non. Trường hợp phân kèm máu đỏ tươi thì có thể là dấu hiệu của xuất huyết trực tràng hoặc hậu môn ở đường tiêu hóa dưới.
Vỡ tĩnh mạch thực quản
Hiện tượng phân đen xảy ra sau khi dùng một số loại thuốc hoặc thực phẩm có màu đen và thường không đáng lo ngại. Tuy nhiên, đôi khi nó lại là dấu hiệu tiềm ẩn của những bệnh lí nguy hiểm hơn như giãn tĩnh mạch thực quản.
Giãn tĩnh mạch thực quản thường tiến triển âm thầm, không gây ra triệu chứng gì cho tới khi vỡ tĩnh mạch thực quản. Ngoài việc đi đại tiện phân đen, người bệnh còn gặp một số biểu hiện khác như: nôn ra máu, đau quặn bụng, choáng váng,…
Chảy máu chân răng
Trên thực tế, việc chảy máu từ bất cứ bộ phận nào thuộc hệ thống tiêu hóa, bắt đầu từ miệng, đều có thể gây nên tình trạng đi ngoài ra phân đen. Ngay cả khi máu chảy ra từ các vết thương hở ở chân răng khi được nuốt vào miệng, dưới tác động của các enzyme thuộc hệ tiêu hóa, máu đều bị biến đổi và dần chuyển sang màu đen. Đây là một nguyên nhân cực kì ít gặp gây nên tình trạng phân đen nhưng vẫn hoàn toàn có khả năng xảy ra.
Trẻ uống thuốc sắt đi ngoài màu đen có nguy hiểm không?
Trẻ bổ sung sắt đi tiêu phân đen là hiện tượng hết sức bình thường và hầu hết không đáng lo ngại. Bởi đại đa số các chế phẩm bổ sung sắt trên thị trường đều tồn tại dưới dạng sắt III, cơ thể con người muốn hấp thu được cần quá trình chuyển hóa chúng thành sắt II có màu đen.
Việc trẻ uống sắt đi phân đen chính là dấu hiệu cho thấy các cơ quan đang hoạt động đúng cách để hấp thu dưỡng chất này.
Tuy nhiên, hiện tượng trên cũng thể hiện rằng chế phẩm sắt mà mẹ lựa chọn có mức hấp thu không cao, bị đào thải quá nhiều, bé có thể vẫn bị thiếu sắt dù được bổ sung hằng ngày. Việc sắt tồn dư trong đường ruột lâu dài có thể dẫn đến các bệnh lý về tiêu hóa hay gây tổn thương niêm mạc ruột.
Trẻ uống sắt đi ngoài phân đen nên làm gì?
Chọn chế phẩm sắt bổ sung phù hợp
Để giảm thiểu tác dụng phụ đi ngoài phân đen, công thức của các sản phẩm bổ sung sắt đang ngày ngày được nghiên cứu và cải tiến. Nổi bật hơn cả là dạng sắt amin nhỏ giọt như Ferrolip Baby khiến mẹ hoàn toàn yên tâm rằng cơ thể bé vẫn đảm bảo đủ lượng sắt mà màu sắc phân không hề thay đổi.
Ferrolip Baby là sắt hữu cơ thế hệ mới, hấp thu tốt hơn các dạng sắt thông thường nhờ trọng lượng phân tử nhỏ, đặc biệt an toàn với mọi lứa tuổi. Với sinh khả dụng lên tới gần 91%, sản phẩm giúp giảm lắng đọng sắt từ đó hạn chế được các tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, đi ngoài phân đen,…
Sử dụng thêm vitamin C cho bé
Vitamin C liên kết được với sắt non-heme tạo phức chất dễ hấp thu qua niêm mạc ruột nên chúng thường được các chuyên gia khuyến nghị bổ sung đồng thời.
Không chỉ vậy, việc tạo thành phức chelat này còn làm giảm sự cạnh tranh hấp thu của sắt với magie, đồng, crom tại tá tràng. Từ đó giảm được lượng sắt dư thừa trong hệ tiêu hóa và hạn chế hiện tượng bé dùng sắt đi ngoài phân đen.
Tránh dùng chung sắt với các thực phẩm hoặc thuốc cản trở hấp thu
Việc dùng sắt cùng với các thực phẩm hoặc thuốc cản thở hấp thu sẽ làm tăng mức tồn dư sắt tại đường ruột, từ đó làm tăng thêm các tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa. Mẹ nên lưu ý tránh bổ sung sắt cho con cùng các loại sữa, trà, cà phê, các loại nước ngọt có ga như coca, pepsi hay các loại thuốc dạ dày để giảm tương tác bất lợi không mong muốn.
Không sử dụng sắt liều cao khi chưa có chỉ định
Sắt là dưỡng chất vô cùng quan trọng đối với các hoạt động sống của con người. Tuy nhiên việc lạm dụng nó với liều cao khi chưa được bác sĩ chỉ định có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng như buồn nôn, nôn ra máu, đau quặn bụng, rối loạn tiêu hóa, táo bón, tiêu chảy,… Nếu bé có các dấu hiệu ngộ độc nguy hiểm hơn như lơ mơ, co giật, thở gấp, ba mẹ cần đưa bé tới bệnh viện gần nhất để được can thiệp kịp thời.
Trên đây là những chia sẻ của nhãn hàng Ferrolip Baby về tình trạng trẻ uống thuốc sắt đi ngoài màu đen. Cùng đón đọc các bài viết tiếp theo của chúng mình để cập nhật thường xuyên hơn các kiến thức bổ ích mẹ nhé!
