Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, cần chú trọng bổ sung với trẻ dưới 6 tuổi. Vậy, bổ sung sắt cho bé có tác dụng gì? Thời điểm cần bổ sung và liều lượng như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ đưa ra các thông tin chi tiết để giải đáp những băn khoăn này.
1. Bổ sung sắt cho bé có tác dụng gì?
Bổ sung sắt cho bé sẽ giúp con phòng ngừa bệnh thiếu máu thiếu sắt và thúc đẩy quá trình phát triển toàn diện của con thông qua 5 công dụng:
1.1 Thúc đẩy tăng trưởng
Bổ sung đủ sắt cho trẻ sẽ tạo điều kiện cho bé tăng trưởng tốt nhất. Theo nghiên cứu tại Kenya, những trẻ được bổ sung đủ sắt có sự tăng trưởng tốt về cân nặng, chu vi cánh tay, độ dày của da và nồng độ huyết sắc tố.
Nếu thiếu sắt, bé sẽ có nguy cơ viêm teo gai lưỡi với các triệu chứng như: đau, rát miệng lưỡi, giảm vị giác do giảm tiết nước bọt và teo gai vị giác. Trẻ thường ăn không ngon miệng, biếng ăn biếng bú dẫn tới không nhận đủ chất dinh dưỡng từ thức ăn, còi cọc, chậm tăng cân.
Bổ sung sắt cho bé có tác dụng thúc đẩy tăng trưởng
1.2 Tăng cường chức năng vận động
Sắt có vai trò quan trọng trong các quá trình chuyển hoá của cơ thể để tạo ra năng lượng cung cấp cho các hoạt động thường ngày. Đồng thời, sắt còn tham gia cấu tạo myoglobin để dự trữ oxy cho cơ, góp phần phát triển cơ bắp.
Những trẻ thiếu sắt thường có cơ bắp teo nhẽo, kém phát triển. Bé thường xuyên mệt mỏi, lười vận động nên các kỹ năng vận động thô (bò, chạy, nhảy) và tinh (điều khiển bàn tay, ngón tay) kém phát triển.
Theo nghiên cứu, điểm vận động của trẻ thiếu sắt thấp hơn 6 – 17 điểm so với những bé được cung cấp đủ sắt. Nghiên cứu ở Anh cũng phát hiện, những bé 8 tháng bị thiếu máu thiếu sắt có nguy cơ kém phát triển vận động khi được 18 tháng tuổi.
Bổ sung sắt đủ sắt giúp bé phát triển khả năng vận động
1.3 Giúp trẻ phát triển khả năng nhận thức
Sắt là thành phần chính cấu tạo lên hemoglobin – một chất có vai trò đưa oxy từ phổi tới các tế bào của cơ thể, đặc biệt là tế bào não. Nhờ đó, cung cấp đủ sắt giúp bé duy trì sự tỉnh táo, tăng khả năng tập trung và ghi nhớ tốt hơn.
Những bé thiếu sắt cần nhiều thời gian để nhận biết và ghi nhớ hình ảnh hơn các trẻ khỏe mạnh cùng độ tuổi. Đồng thời, trẻ thường có tương tác xã hội kém dẫn tới nguy cơ chậm nói.
1.4 Xây dựng hệ miễn dịch
Sắt là một trong những vi chất quan trọng để xây dựng và duy trì hệ thống miễn dịch của bé. Sắt tham gia hình thành và tăng hoạt động của các tế bào miễn dịch như tế bào lympho, bạch cầu.
Vì thế, bổ sung đủ sắt giúp con khoẻ mạnh, giảm nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là các bệnh lý nhiễm trùng. Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều sắt lại làm giảm chức năng của hệ miễn dịch. Vì thế, mẹ chú ý bổ sung sắt cho bé đúng liều lượng để tránh dư thừa.
Thiếu sắt khiến trẻ hay ốm vì có hệ miễn dịch kém
1.5 Phòng ngừa hội chứng Pica và hội chứng chân không đứng yên
Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh còn có tác dụng phòng ngừa và cải thiện nhanh 2 vấn đề gặp ở trẻ thiếu sắt là: hội chứng chân không đứng yên và hội chứng Pica.
Hội chứng chân không đứng yên
Hội chứng chân không đứng yên là tình trạng trẻ cảm giác ngứa, khó chịu, đau rát ở 2 chi dưới khiến bé muốn di chuyển chân liên tục.
Cảm giác khó chịu này tăng lên khi con nghỉ ngơi hoặc khi ngủ. Điều này khiến con thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, dễ tỉnh giấc.
Một nghiên cứu chỉ ra, bổ sung sắt cho bé giúp phòng ngừa và cải thiện nhanh hội chứng chân không đứng yên chỉ sau 4 tuần.
Hội chứng Pica
Bé mắc hội chứng Pica thường thèm và đòi ăn các đồ vật không phải thức ăn như: đất sét, đá, đồ chơi, phấn, bụi…
Những trẻ bị hội chứng Pica có nguy cơ bị ngộ độc rất cao khi ăn phải các chất có chứa kim loại hoặc chất độc. Ngoài ra, con còn có nguy cơ gãy răng, tổn thương tiêu hoá, nhiễm trùng dạ dày – ruột.
Theo Thư viện Y khoa Hoa Kỳ, bổ sung đủ sắt cho trẻ mắc hội chứng Pica sẽ giúp cải thiện tình trạng này sau vài tuần.
Bổ sung sắt giúp cải thiện nhanh hội chứng Pica
Mẹ có thể bổ sung sắt cho bé thông qua sữa mẹ, sữa công thức, chế độ ăn dặm. Tuy nhiên, có những thời điểm và trường hợp con cần được bổ sung sắt trực tiếp qua các sản phẩm sắt nước.
2. Đối tượng cần bổ sung sắt trực tiếp
Trẻ nhỏ thuộc các nhóm đối tượng sau cần được chú trọng bổ sung sắt trực tiếp:
2.1 Trẻ không đủ sắt dự trữ
Một phần sắt trẻ nhận từ mẹ sẽ được dự trữ để đáp ứng cho sự tăng trưởng sau khi chào đời. Quá trình dự trữ sắt được thực hiện trong 3 tháng cuối thai kỳ.
Vì thế, những bé sinh trước tuần 37, cân nặng khi sinh dưới 2.5kg hoặc mẹ không bổ sung đủ sắt khi mang bầu sẽ có nguy cơ cao bị thiếu sắt. Đây là nhóm trẻ cần được bổ sung sắt ngay từ những tháng đầu sau khi chào đời.
2.2 Bé 4 tháng tuổi
Với những trẻ đủ tháng, lượng sắt dự trữ sau sinh đủ dùng trong 3 – 4 tháng đầu đời.
Sang tháng thứ 4, lượng sắt dự trữ cạn kiệt, con chủ yếu nhận sắt từ sữa mẹ. Tuy nhiên, sữa mẹ chỉ cung cấp cho bé 0.35mg sắt trong mỗi lít sữa.
Do đó, trẻ 4 tháng tuổi là đối tượng cần được bổ sung sắt để dự phòng tình trạng thiếu máu thiếu sắt.
Bổ sung sắt cho trẻ 4 tháng để dự phòng bệnh thiếu máu thiếu sắt
2.2 Trẻ bị thiếu sắt
Mẹ nhận biết trẻ thiếu sắt qua những biểu hiện sau để kịp thời bổ sung:
- Da xanh xao, niêm mạc mắt và lòng bàn tay nhợt nhạt.
- Hay đau đầu, chóng mặt.
- Biếng ăn, chậm tăng cân.
- Trằn trọc, khó ngủ.
- Mệt mỏi, lười vận động.
- Hay ốm vặt
Việc bổ sung sắt cho bé cần đúng liều lượng, đủ thời gian mới đạt được hiệu quả cao mà không gây dư thừa. Trong phần tiếp theo, các chuyên gia sẽ hướng dẫn cụ thể hơn về liều lượng, thời gian và những lưu ý giúp mẹ bổ sung sắt cho bé đúng cách.
Mời mẹ tham khảo thêm:
| Trẻ bú mẹ thiếu sắt nên làm gì? Phòng ngừa ra sao? |
| Chăm sóc trẻ thiếu máu thiếu sắt: Hướng dẫn cụ thể, chính xác |
3. Hướng dẫn bổ sung sắt cho bé
Để việc bổ sung sắt cho bé có tác dụng tốt nhất, mẹ chú ý tuân theo nguyên tắc: đúng liều, đúng thời điểm và lựa chọn đúng loại sắt.
3.1 Liều lượng và thời gian
Tuỳ vào mục đích bổ sung sắt dự phòng hay điều trị mà trẻ có liều lượng và thời gian khác nhau, cụ thể:
Bổ sung sắt dự phòng
Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ cần được bổ sung sắt dự phòng với liều như sau:
Trẻ sinh non: Trẻ sinh non bú mẹ hoàn toàn bổ sung 2mg sắt/kg/ngày. Với trẻ sinh non uống sữa công thức có tăng cường sắt thì liều sắt cho bé là 1mg/kg/ngày. Thời gian từ tháng thứ nhất tới khi con được 12 tháng.
Trẻ sinh nhẹ cân: Bé có cân nặng khi sinh dưới 1000g cần uống 3 – 4mg sắt/kg/ngày. Với trẻ có cân nặng 1000 – 2.500g thì liều sắt là 2 – 3mg/kg/ngày hoặc không cần bổ sung nếu con uống sữa công thức có lượng sắt 12mg/lit.
Trẻ 4 tháng bú mẹ hoàn toàn: Con cần uống 1mg sắt/kg/ngày. Thời gian từ 4 tháng đến khi con ăn dặm được 2 bữa mỗi ngày với chế độ ăn đa dạng, giàu sắt (thường là cuối tháng thứ 6 hoặc tháng thứ 7).
Bổ sung sắt điều trị
Liều điều trị cho trẻ thiếu sắt trong khoảng 3 – 6 mg/kg/ngày. Thời gian cho bé uống sắt tối thiểu 3 tháng hoặc khi các chỉ số về mức bình thường.
Sau 3 tháng, mẹ nên cho con đi khám lại để các bác sĩ đánh giá và cân nhắc có tiếp tục bổ sung sắt hay không. Thời gian cho trẻ uống sắt không quá 6 tháng liên tục để tránh dư thừa sắt.
Để được tư vấn cụ thể hơn về liều và thời gian bổ sung sắt, mẹ hãy trả lời các câu hỏi trong bảng dưới đây:
3.2 Thời điểm bổ sung sắt cho trẻ
Uống sắt đúng thời điểm giúp cơ thể con hấp thu sắt tốt nhất và hạn chế được tình trạng quên liều/quá liều. Mẹ nên cho bé uống sắt vào thời điểm sau:
Uống sắt vào buổi sáng: Buổi sáng là thời điểm lượng canxi trong cơ thể ở mức thấp, không cạnh tranh hấp thu với sắt tại ruột.
Uống sắt lúc đói: Sắt được hấp thu chủ yếu tại tá tràng. Khi đói, sự vận chuyển sắt không bị cản trở bởi thức ăn nên sẽ tới tá tràng nhanh hơn. Do đó, thời điểm cho bé uống sắt tốt nhất là trước ăn 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ.
Không uống chung cùng sữa: Trong sữa có nhiều canxi làm giảm hấp thu sắt tại ruột. Vì thế, mẹ lưu ý cho con uống sắt và uống sữa cách nhau ít nhất 30 phút.
Không uống sắt với thuốc kháng sinh, canxi: Khi uống sắt chung với thuốc kháng sinh nhóm quinolon hoặc canxi sẽ gây ra phản ứng kết tủa làm giảm hiệu quả của thuốc. Do đó, mẹ nên cho con uống sắt trước uống thuốc kháng sinh, canxi 2 giờ nếu con đang có chỉ định bổ sung đồng thời.
| Kết luận: Như vậy, mẹ nên cho con uống sắt trước bữa ăn sáng 1 giờ hoặc sau bữa ăn sáng 2 giờ và không uống chung với sữa, thuốc kháng sinh, canxi. |
3.3 Lựa chọn sản phẩm bổ sung sắt cho bé tốt nhất
Để lựa chọn được sản phẩm sắt tốt nhất cho bé, mẹ chú ý một số tiêu chí sau:
Có liều phù hợp với độ tuổi
Mỗi độ tuổi, trẻ sẽ có liều sắt khác nhau. Vì thế, mẹ cần chọn sản phẩm có liều tương ứng với độ tuổi của con.
Ví dụ: Những sản phẩm sắt cho trẻ sơ sinh cần có liều cho bé từ 0 tháng tuổi.
Không gây táo bón
Bé dễ bị táo bón khi uống các loại sắt khó hấp thu. Ngoài táo bón, lượng sắt dư thừa trong ruột còn gây ra cảm giác nóng trong, cồn cào và khó chịu.
Để phòng ngừa, mẹ nên bổ sung cho bé những loại sắt dễ hấp thu. Trong các loại sắt hiện nay, sắt amin là lựa chọn tốt nhất vì khả năng hấp thu nhanh hơn sắt sulfat 4 lần nên an toàn, không gây táo bón, nóng trong.
Vì thế, mẹ hãy quan sát thông tin thành phần sản phẩm trên vỏ hộp hoặc hỏi bác sĩ để chọn đúng sắt amin cho con nhé.
Các loại sắt khó hấp thu có thể khiến bé bị táo bón
Hiệu quả cao
Ngoài khả năng hấp thu nhanh, sản phẩm sắt cho bé cần mang tới hiệu quả cao khi sử dụng.
Hiện nay, hiệu quả của sắt amin được các bác sĩ Nhi khoa đánh giá cao vì có sinh khả dụng 90.9%, gấp đôi sắt Polymaltose. Đồng thời, sắt amin còn có khả năng tăng lượng sắt dự trữ trong cơ thể tốt hơn sắt sulfat và Polymaltose.
Hương vị dễ uống
Vị tanh đặc trưng của sắt khiến con dễ bị nôn trớ. Vì thế, mẹ nên chọn những sản phẩm sắt đã được giảm vị tanh để con dễ uống hơn.
| Xem thêm: Bổ sung sắt cho bé 1 tuổi theo khuyến cáo viện dinh dưỡng quốc gia |
4. Ferrolip Baby – Sắt hữu cơ thế hệ mới cho bé từ Italia
Nổi bật trong các sản phẩm sắt trên thị trường, Ferrolip Baby được các mẹ biết đến là giải pháp bổ sung sắt hàng đầu cho trẻ từ 0 tháng tuổi.
Ưu điểm nổi trội của Ferrolip Baby chính là thành phần sắt amin. Nhờ đó, sắt Ferrolip Baby mang đến hiệu quả cao mà không gây ra tác dụng phụ trên đường tiêu hoá.
Sắt Ferrolip Baby có liều cho bé từ 0 tháng tuổi và chia liều tương ứng với nhu cầu sinh lý của trẻ.
Sản phẩm không tanh và được các bé yêu thích nhờ vị ngọt, thơm hương đào tự nhiên.
Ferrolip Baby – Bổ sung sắt cho bé an toàn, hiệu quả
Bài viết trên đây đã giúp mẹ giải đáp băn khoăn “bổ sung sắt cho bé có tác dụng gì?”. Nếu còn thắc mắc, mẹ hãy để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 1900 636 985 để được giải đáp.
