Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh là biện pháp quan trọng giúp bé khỏe mạnh, phát triển tốt. Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ nắm được cách bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh an toàn và đạt được hiệu quả tốt nhất.
1. Vì sao trẻ sơ sinh cần được bổ sung sắt?
Sắt đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ sơ sinh, bao gồm:
- Là thành phần chính của hemoglobin giúp vận chuyển oxy tới các tế bào của cơ thể, đặc biệt là tế bào thần kinh và não bộ.
- Tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa, tạo năng lượng cho sự tăng trưởng và các hoạt động của cơ thể.
- Tham gia hình thành và củng cố hệ miễn dịch của trẻ thông qua việc thúc đẩy hoạt động các kháng thể và tế bào miễn dịch như: lympho B, IgG, IgA…
Sắt tham gia tăng cường hệ miễn dịch giúp trẻ khỏe mạnh hơn
Vì vậy, trẻ sơ sinh thiếu sắt thường gặp nhiều rối loạn trong quá trình phát triển như:
- Bé biếng ăn, lười bú, chậm tăng cân và phát triển vận động.
- Thiếu sắt làm giảm khả năng ghi nhớ màu sắc, âm thành của bé dẫn tới việc con chậm nói, chậm phát triển trí tuệ.
- Trẻ sơ sinh thiếu sắt thường có hệ miễn dịch kém nên hay rất hay ốm, đặc biệt dễ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
Các hậu quả do thiếu sắt ở trẻ sơ sinh thường có tác động lâu dài. Một nghiên cứu tại Anh cho thấy, nhóm trẻ 8 tháng tuổi bị thiếu sắt sẽ phát triển vận động kém hơn những bé đủ sắt tại mốc 18 tháng tuổi.
Vì thế, việc bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh cần được chú trọng để con luôn khoẻ mạnh và phát triển tốt nhất.
2. Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh bằng cách nào?
Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh thường được phối hợp 3 biện pháp: qua sữa mẹ, chế độ ăn dặm và sử dụng các sản phẩm sắt nước.
2.1 Bổ sung cho trẻ sơ sinh qua sữa mẹ
Sữa mẹ trong 72 giờ đầu (sữa non) có hàm lượng sắt lên tới 0.8mg/lit. Sau đó, hàm lượng sắt trong sữa mẹ giảm dần và cung cấp cho bé 0.35mg/lit với tỷ lệ hấp thu khoảng 50%, đủ đáp ứng cho bé trong 4 tháng đầu đời.
Không chỉ cung cấp sắt, sữa mẹ còn dồi dào dưỡng chất, vitamin và giàu kháng thể tự nhiên.
Vì thế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị mẹ nên cho con bú ngay từ giờ đầu sau sinh và hoàn toàn trong 6 tháng tiếp theo. Sau đó, mẹ kết hợp thêm chế độ ăn dặm cho bé và kéo dài việc cho bú tới khi con được 2 tuổi.
Trong giai đoạn cho con bú, mẹ cần có chế độ ăn đa dạng với các món ăn chứa nhiều sắt và giàu chất dinh dưỡng. Mẹ chú ý không nên ăn kiêng quá mức vì sẽ làm giảm chất lượng sữa cung cấp cho bé.
Sữa mẹ cung cấp sắt và chất dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh
2.2 Chế độ ăn dặm giàu sắt
Sang tháng thứ 6, con bắt đầu ăn dặm để nhận sắt từ thực phẩm. Thực đơn của con nên tăng cường các thực phẩm có hàm lượng sắt cao như: thịt bò, thịt lợn nạc, gan gà, rau cải bina, mộc nhĩ, súp lơ xanh.
Ngoài ra, các loại trái cây như bưởi, ổi, cam, dâu tây cũng nên được thêm vào thực đơn của bé. Đây là các loại quả có nhiều vitamin C giúp chuyển hoá và hấp thu sắt từ thực phẩm tốt hơn.
Tuy nhiên, trong giai đoạn ăn dặm, trẻ hay có các đợt biếng ăn sinh lý, bệnh lý, rối loạn tiêu hoá làm giảm hấp thu sắt từ thực phẩm. Do đó, trẻ ăn dặm vẫn có nguy cơ bị thiếu sắt và cần được bổ sung sắt trực tiếp.
Mời mẹ tham khảo thêm: Hướng dẫn bổ sung sắt cho trẻ ăn dặm đúng khoa học.
2.3 Bổ sung sắt trực tiếp cho trẻ sơ sinh
Trong 1 số trường hợp, trẻ sơ sinh cần được cho uống sắt trực tiếp để đảm bảo đủ lượng sắt cho quá trình phát triển, phòng ngừa thiếu máu thiếu sắt.
Tuy nhiên, liều bổ sung và thời gian cho bé sơ sinh uống sắt cần được tính toán chính xác, tránh hiện tượng quá tải sắt gây hại cho sức khoẻ của con.
Để được hướng dẫn cụ thể hơn, mẹ hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia trong phần sau đây.
3. Hướng dẫn cụ thể liều và thời gian bổ sung sắt trực tiếp cho trẻ sơ sinh
Một số hướng dẫn về bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ và Hiệp hội Nhi khoa Canada như sau:
3.1 Khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh?
Trẻ sơ sinh thuộc các nhóm sau cần được bổ sung sắt bằng các sản phẩm sắt nước:
- Trẻ sinh non, nhẹ cân: Nhóm trẻ này thường có lượng sắt dự trữ sau sinh rất thấp. Sau sinh, bé có tốc độ tăng trưởng rất nhanh nên sắt dự trữ ban đầu càng cạn kiệt nhanh chóng.
- Trẻ 4 tháng tuổi: Đây là thời điểm con có nguy cơ thiếu sắt rất cao vì lượng sắt dự trữ đã giảm. Trong khi đó, hàm lượng sắt trong sữa mẹ không đáp ứng đủ nhu cầu của bé.
- Trẻ thiếu sắt: Một số dấu hiệu trẻ sơ sinh thiếu sắt gồm: bé biếng ăn, chậm tăng cân, hay ốm, hay quấy khóc. Khi mẹ quan sát da, niêm mạc mắt của bé sẽ thấy da xanh và niêm mạc mắt nhợt nhạt hơn thông thường.
Trẻ sinh non, nhẹ cân là đối tượng cần được bổ sung sắt từ tháng đầu tiên
3.2 Nên bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh trong bao lâu? Liều như thế nào?
Liều và thời gian bổ sung sắt cho bé sơ sinh sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khoẻ của bé.
Trẻ sinh non
Tuỳ vào chế độ dinh dưỡng, trẻ sinh non sẽ có liều bổ sung sắt khác nhau:
Trẻ bú mẹ hoàn toàn: 2mg/kg/ngày.
Trẻ dùng sữa công thức: 1mg/kg/ngày.
Thời gian bắt đầu cho trẻ uống sắt từ tháng đầu sau sinh kéo dài tới tháng thứ 12 hoặc 15.
Chống chỉ định: Bổ sung sắt bằng đường uống không được chỉ định cho trẻ đang truyền hồng cầu.
Trẻ nhẹ cân
Hiệp hội Nhi khoa Canada đưa ra hướng dẫn về bổ sung sắt cho trẻ sinh nhẹ cân (dưới 2.500g) như sau:
Cân nặng khi sinh 1.000g – 2.500g: 2 – 3mg/kg/ngày. Nếu bé uống sữa công thức có lượng sắt 12mg trong mỗi lít thì không cần bổ sung trực tiếp vì đã được đáp ứng đủ lượng sắt con cần.
Cân nặng khi sinh nhỏ hơn 1000g: 3 – 4mg/kg/ngày.
Trẻ sinh nhẹ cân cần được bổ sung sắt từ tuần thứ 6 – 8 sau sinh cho đến khi được 12 tháng tuổi.
Liều bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh nhẹ cân phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng của bé
Bổ sung sắt cho bé 4 tháng
Bé 4 tháng tuổi cần được bổ sung sắt trong các trường hợp sau:
- Bú mẹ hoàn toàn.
- Kết hợp giữa bú mẹ và sữa công thức.
- Sử dụng sữa công thức có lượng sắt rất thấp.
Liều bổ sung sắt dự phòng cho bé 4 tháng là 1mg/kg/ngày trong 2 – 3 tháng tính từ khi bổ sung (tháng thứ 6 – 7). Lúc này, con có thể nhận được sắt từ thực phẩm nếu ăn được 2 bữa mỗi ngày ngày với các món ăn đa dạng từ thịt cá và rau củ quả.
Bổ sung sắt cho trẻ em thiếu sắt
Liều điều trị của trẻ sơ sinh thiếu sắt trong khoảng 3 – 6mg/kg/ngày tuỳ thuộc theo mức độ thiếu sắt và chế độ dinh dưỡng.
Thông thường, các triệu chứng sẽ tốt dần trong 4 – 6 tuần đầu. Tuy nhiên, việc bổ sung sắt cần tối thiểu 3 tháng để cơ thể bé có thể dự trữ được 1 lượng sắt cần thiết.
Sau 3 tháng, mẹ nên đưa bé khám và kiểm tra các chỉ số như hemoglobin, ferritin để đánh giá sự cải thiện.
Trong 1 số trường hợp, con sẽ được chỉ định tiếp tục bổ sung sắt. Tuy nhiên, thời gian cho trẻ uống sắt liên tục không quá 6 tháng vì sẽ gây ra dư thừa sắt.
Mẹ tuyệt đối không tự ý bổ sung sắt cho trẻ vì việc bổ sung sai liều có thể làm giảm hiệu quả, thậm chí gây tổn thương các cơ quan như mạch máu, hệ thần kinh, gan…
Vì thế, mẹ hãy điền các thông tin trong bảng sau để được tư vấn chính xác nhất từ chuyên gia.
3.3 Lưu ý gì khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh
Thành phần sắt, thời điểm uống và cách uống sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh. Vì thế, để bổ sung sắt cho con được hiệu quả tốt nhất, mẹ chú ý một số vấn đề sau:
Lựa chọn sản phẩm sắt amin: Sắt amin là loại sắt hữu cơ mới được Cơ quan An toàn Thực phẩm châu Âu khuyến nghị cho trẻ sơ sinh vì có hiệu quả cao và không gây tác dụng phụ.
Cho con uống sắt đúng thời điểm: Thời điểm cho bé uống sắt tốt nhất là trước 1 giờ hoặc sau bữa ăn sáng 2 giờ.
Vệ sinh răng miệng: Sắt cho trẻ sơ sinh thường là sắt dạng nước để dễ uống, dễ nuốt. Tuy nhiên, sắt dạng nước có thể bám lại và gây xỉn màu răng cho con. Vì thế, mẹ nên sử dụng khăn/gạc để vệ sinh cho con sau khi uống.
Mẹ nên chọn sản phẩm chứa sắt amin cho trẻ sơ sinh
Mời mẹ tham khảo thêm: Một năm nên bổ sung sắt cho bé mấy lần là hợp lý?
4. Những việc không nên làm khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh
Trong quá trình chăm sóc trẻ nhỏ, mẹ cần tránh một số sai lầm sau:
4.1 Ăn dặm quá sớm
Nhiều mẹ cho trẻ ăn dặm sớm với mong muốn để bé sớm được nhận sắt từ chế độ ăn dặm. Tuy nhiên, việc cho bé ăn dặm sớm thường không hiệu quả do hệ tiêu hoá của con lúc này chưa hoàn thiện. Bé có nguy cơ cao bị biếng ăn, tiêu chảy, sống phân và giảm hấp thu.
Vì thế, thời điểm thích hợp cho bé tập ăn dặm là 6 tháng tuổi.
Mẹ không nên cho trẻ ăn dặm trước 6 tháng tuổi
4.2 Cho trẻ sơ sinh uống sữa tươi
Sữa tươi không thích hợp để bổ sung cho trẻ sơ sinh. Lượng canxi và photpho quá cao sẽ khiến thận của bé bị quá tải, đồng thời, làm giảm hấp thu chất sắt tại ruột.
Nếu bé không thể sử dụng sữa mẹ, sữa công thức giàu sắt sẽ là lựa chọn phù hợp cho trẻ sơ sinh.
4.3 Bổ sung sắt và canxi cùng lúc
Canxi cạnh tranh và khiến sắt hấp thu tại ruột kém hơn. Vì thế, trong trường hợp bé sơ sinh đang bổ sung đồng thời 2 loại vi chất trên, mẹ nên cho con uống cách nhau ít nhất 2 giờ.
Ví dụ: Cho bé uống sắt trước ăn sáng và uống canxi trước ăn trưa.
4.4 Cho trẻ uống sắt cùng thuốc kháng sinh
Sắt làm kết tủa các thuốc kháng sinh nhóm quinolon (ciprofloxacin, ofloxacin, levofloxacin) khi dùng chung. Tương tác này vừa làm giảm hiệu quả của thuốc vừa gây ra tình trạng táo bón.
Vì thế, mẹ nên cho con uống sắt và các thuốc nhóm quinolon cách nhau tối thiểu 2 giờ.
Sắt không nên uống cùng thời điểm với canxi và thuốc kháng sinh
5. Ferrolip Baby – Lựa chọn hàng đầu khi bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh
Nhờ thành phần sắt amin, Ferrolip Baby mang đến giải pháp bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh an toàn và hiệu quả cao.
Trong phụ liệu của sản phẩm không có lactose nên an toàn với những trẻ bất dung nạp đường lactose.
Ferrolip Baby được các bé yêu thích vì không còn vị tanh, vị ngọt nhẹ từ đường fructose và hương đào.
Liều dùng sắt Ferrolip Baby khi bổ sung dự phòng cho trẻ sơ sinh là 1ml/lần/ngày. Với những trẻ thiếu sắt, mẹ hãy để lại thông tin để được tư vấn cụ thể nhé.
Sắt Ferrolip Baby – Lựa chọn hàng đầu cho trẻ sơ sinh
Trên đây là những hướng dẫn cụ thể về bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh. Nếu còn thắc mắc, mẹ hãy để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 1900 636 985 để được giải đáp.
